समृद्धिकाे अपेक्षामा नेपाली जनताले राजनीतिक परिवर्तनका लागि लामो समयदेखि बलिदानी गर्दै आइरहेका छन् । जाे अझै पनि जारी नै छ । पटक पटककाे बलिदानी संघर्षले राजनीतिक परिवर्तन पनि भयाे । तर जनअपेक्षित निकास भने पाउन सकिएकाे छैन । पछिल्ला राजनीतिक घटनाक्रमहरुलाई मनन् गर्दा देशलाई अघि बढाउन हैन पछि हटाउन माहाेल बनाइदै गरे झैं देखिन्छ ।

राजनीति गर्नेहरु यति बेला आफुलाई राजनेता साबित गर्ने निकै ठुलाे अवसर पाँउदा पाँउदै पनि चुकिरहेका छन् । देशमा राजनीति गतिलाे नभई दिदा निरासा र बेतिथी दुबाे झैं माैलाउदै छ भने इमान्दारिता र नैतिकता रेबीज राेग लागे झै बाैलाउदै छ । जबसम्म राजनीति ठिक हुदैन, तबसम्म सुशासन र समृद्धिकाे परिकल्पना केबल दिवा सपना मात्र साबित हुन्छ । नेपाली राजनीतिमा देशले बेला बखत महापुरुषहरु नपाएकाे त हैन तर  राजनितिक काेर्श पुरा नहुदै उनिहरुकाे जीवन यात्रा टुंगिएका कारण राजनीति पनि बिचैमा अलपत्र परेकाे जग जाहेर नै छ । यति बेला सबैलाई एकताकाे शुत्रमा बाँधेर अघि बढ्ने क्षमता भएकाे नेतृत्वकाे अभाव देखिन्छ । यस्ताे कठिन परिस्थितिले अाज अचानक बिगतलाई स्मरण गर्दा नेपाली राजनीतिका एक लाैह पुरुष स्वर्गीय गिरिजाप्रसाद काेइराला स्मृत हुन्छ । देशमा प्राप्त परिवर्नसंगै उठेकाे असन्तुष्टीका उल्झनहरुका कारण  परिवर्तनलाई संस्थागत् गर्न थप चुनाैती थपिदै गर्दा तत्कालिन प्रधानमन्त्री स्व. काेइरालाले बढाे बुद्धिमतापूर्वक आफु र आफ्नाे पार्टीकाे स्वार्थ भन्दा माथि उठेर समृद्ध नेपाल बनाउनका खातिर राष्ट्रकाे कार्यकारी प्रमुखकाे हैसियतले बढाे परिपक्कताका साथ असन्तुष्ट पक्षहरुलाई  वार्ताका लागि आव्हान गर्नु भएकाे थियाे । आैपचारिक लिखित आव्हान गर्नु अघि भूमिका बाध्दै उहाँले ब्यक्त गर्नु भएकाे भावुक मन्तब्यकाे केही अंश जाे मननयाेग्य, सान्दर्भिक र उपयाेगी हुन सक्ने ठानी जस्ताकाे त्यस्तै लिपिबद्ध गरी प्रस्तुत गरेकाे छु । 

“याे मेराे सायद पहिलाे र अन्तिम तपाईहरुलाई मेराे सन्देश हुने छ हाेला । किनभने मेराे उमेर र मेराे हेल्थले गर्दा या अरु अन्तिम पनि हुन सक्ला । आज एउटा युगान्तकारी परिवर्तन पछि तपाईहरुलाई दिदी बहिनी दाजूभाईहरुलाई एउटा संदेश म दिदैछु । मेराे पनि आफ्नै सेन्टिमेन्ट छ । आफ्नै इमाेसन छ । आफ्नै भावना छ । आफ्नै ईच्छा छ तपाईहरुकै जस्तै । म कुनै भिन्न मानिस हाेइन । जस्ताे तपाईहरुकाे आकांक्षा छ, ईच्छा छ, भावना छ, उत्कण्ठा छ, त्यस्तै मेराे पनि छ । किनभने म पनि यही भूमिमा, यही माटाेमा लडिबुडि खेलेर यही हावा पानीमा हुर्केकाे ब्यक्ति हुँ – तपाईहरु जस्तै । त्यसकारण तपाईहरुकाे सेन्टिमेन्ट र इमाेसन, तपाईहरुकाे आकाँक्षा ईच्छासंग म पूर्णरुपबाट परिचित छु । मेराे उमेरले गर्दा पनि धेरै तपाईहरुसंग उठबस गर्दा खेरी परिचित म भएकाे हुँ । र अर्काे कुरा याे युगान्तकारी परिवर्तन त भयाे । युगान्तकरी परिवर्तन पछि एउटा जनतामा  ईच्छा, आकांक्षा र उत्कण्ठाहरु उर्लिएर आयाे । त्याे स्वभाविक कुरा हाे । त्याे हुन्छ नै । त्यसैले हामी के भन्छाै भने, राष्ट्रकाे प्रथम बेदना हाे भनेर हामीहरु भन्छाैं त्यस्लाई । किनभने त्यस बेला त्याे एउटा परिवर्तन पछि अर्काे परिवर्तन आउँदाकाे त्याे वेदना हुन्छ राष्ट्रलाई । त्याे स्वभाविक कुरा मैले ठानेकाे छु । तर मलाई एउटै कुरा अहिले तपाईहरुलाई भन्न मन लागिरहेछ कि यहाँकाे परिस्थितिलाई अध्ययन गर्दा, विश्लेषण गर्दा मलाई लाग्याे कतै प्रतिगामी शक्तिहरु, र ले  चलखेल गर्न त सुरु गरेका छैनन् ? भन्ने मलाई लागेकाे छ । त्यसकारणले म दिदीबहिनी, दाजुभाईहरुलाई सचेत गर्न चाहन्छु कि त्यस्ताे खेलबाट हामी मुक्त हुनु पर्छ र राष्ट्रलाई पनि मुक्त गराएर हामीहरु जान सक्नु पर्छ । अर्काे कुरा मलाई भन्नु के छ भने, याे राष्ट्र सबैकाे राष्ट्र हाे । एउटा ब्यक्तिकाे हाेइन । यसकाे सम्पत्ति सबैकाे हाे । एक ब्यक्तिकाे हाेइन । त्यसकारणले यसकाे समस्या पनि सबै जनताकाे समस्या हाे । त्यसकारणले कुनै समस्या छ, कुनै त्यस्ताे छ भने वार्ताबाट नै याे समस्याकाे समाधान हाेस् भन्ने म चाहन्छु । र समस्या जुन जस्ताे सुकै भएता पनि वार्ताबाट त्याे समस्याकाे समाधान हुन्छ भन्ने  विश्वास मलाई छ । त्यसकारण आज म सबैलाई आव्हान गर्न चाहन्छु । आग्रह गर्न चाहन्छु कि कुनै त्यस्ताे समस्या छ भने आउनुहाेस् वार्ता गराैं । समस्याकाे समाधान गराैं । याे किन भने आपसी समझदारीकाे कुरा हाे । याे घर भित्रकाे बिबाद हाे । या त्यल्लाई घरै भित्र हाम्ले समाधान गर्नु पर्छ । माआेबादीकाे समस्याकाे समाधान गर्दा पनि यही कुरा थियाे । त्याे घर भित्रकाे हाे । आपसका हुन् झगडा ,बिबाद । त्यल्लाई पनि कि उनीहरुलाई बाेलाएर नेपालै भित्र बाेलाएर याे समस्याकाे समाधान गरेर नेपालकाे छवीलाई उज्वल बनाउनु पर्छ भन्ने मेराे आग्रह थियाे र त्यही आधारमा अहिले उनीहरु आका हुन् ।त्यल्ले एउटा एउटा म्यासेज इन्टरनेशनल म्यासेज दियाे कि नेपालले नेपालकाे जनताले नेपालैकाे समस्या आफै समाधान गर्न सक्ने क्षमता राख्दछन् भनेर । आज म फेरी तपाईहरुलाई दाेहाेर्याउन चाहन्छु  कुनै समस्या छ, कुनै छ भने आउनुस् मेराे ढाेका जहिले पनि खुल्ला छ । त्यसमा आएर हामीहरु वार्ता गरेर समस्याकाे समाधान गराैं । मैले गृह मन्त्रीजीलाई पनि निर्देशन दि सक्या छु कि वार्ताकाे निम्ति एउटा कमिटी बनाउनुस् र वार्तालाई सुरु गर्नुहाेस् भनेर मैले निर्देशन दि सक्या छु । त्यसकारण याे समस्याकाे समाधानकाे निम्ति सबैलाई म आव्हान फेरी पनि गर्न चाहन्छु । पहिले पनि मैल एक पटक गरेकाे हुँ र आज चाही स्पेशल आव्हान मेराे छ उहाँहरुलाई, आएर वार्ता गर्नुस् र वार्ताकाे साथ साथै मेराे आग्रह याे पनि छ जुन आन्दाेलन, बन्द या यी हडताल ईत्यादिहरु भएकाे छ त्यल्लाई उहाँहरुले समाप्त गनुहाेस् । र एउटा नयाँ नेपालकाे भविष्यकाे निम्ति त्यल्लाई समाप्त गरेर सदभावताकाे वातावरण हामीले तयार गराैं भन्ने मेराे आग्रह छ”

(यसपछि वार्ता आव्हानका लागि तयार पारिएको आैपचारिक लिखित मन्तव्य पढिएको थियो)

सुपेन्द्र बस्नेत

बोष्टन, अमेरिका