स्वास्थ्य

कति व्यवहारिक छ दिसामुक्त देश घोषणा ?

काठमाडौं । सोमबार एक भब्य कार्यक्रमको आयोजना गरी सरकारले नेपाललाई खुला दिसामुक्त राष्ट्र घोषणा गर्यो ।

प्रधानमन्त्री केपी शर्मा ओलीले देशलाई खुला दिसामुक्त राष्ट्र घोषणा गरे र भने, अब फूटपाथबाट माग्न बसेका मानिसहरु समेत नदेखिने गरी सडक मानवमुक्त राष्ट्र घोषणा गर्छौं ।

उनको यो घोषणा जति गौरवपूर्ण छ, व्यवहारमा निकै आलोचित पनि । किनकी खुलादिसा मुक्त घोषणालाई काठमाडौं भित्र कै सडक गल्लीमा देखिने मानव मल मुत्रले पुष्टी गर्छ ।

सडक बालकदेखि सार्वजनिक शौचालयको अभावले जथाभावी शौच गर्न बाध्य बटुवाका लागि पनि सरकारले विकल्प दिन सकेको छैन ।

अझ कतिपय ठूला चोक र शहरका गल्लीमा एउटा पनि सार्वजनिक शौचालय बनिसकेको छनै । यस अवस्थामा सरकारको तामझाम केवल एक नाटक सावित नहोस, यो अपेक्षा गर्न सकिन्छ ।

खानेपानी मन्त्रालयका अधिकारीहरु यो घोषणाबाट निकै सतुष्ट छन् । उनीहरु घोषणा हुनु नै महत्वपूर्ण विषय ठान्छन् ।

मन्त्रालयका सचिव माधव बेलबासेले विश्व मै नेपालले यो उपलब्धी हाँसिल गरेको भन्दै गौरव गर्न भ्याए ।

तर, नेपालभन्दा निकै सफा र व्यवस्थित मुलुक घोषणाबीना पनि सफा छन्, यो भने उनले त्यति हेक्का राखेको पाइएन ।

दक्षिण एसियाली देशहरु खुलामुक्त देश घोषणाको तयारीमा छन् । यसमध्ये भने नेपाल पहिलो भएको छ ।

आगामी दिनमा पर्याप्त पूर्वाधार निर्माण गरी सहजिकरण नगरे सरकारको घोषणा केवल नारामै सिमित हुन सक्छ ।

यसतर्फ भने सरकारको आगामी कार्यदिशाले निर्धारित गर्छ । खानेपानी मन्त्रालयका अनुसार देशभर ५६ लाख ६० हजार २१४ घरधुरीमा शौचालय बनेका छन् ।

प्रदेश १ मा ९ लाख ६५ हजार २७२, प्रदेश २ मा ९ लाख ३३ हजार ६४९ र प्रदेश ३ मा १६ लाख २२ हजार १९३ घरधुरीमा शौचालय बनेका छन् ।

गण्डकी प्रदेशमा पाँच लाख ४८ हजार २१०, प्रदेश ५ मा सात लाख ९३ हजार ९९०, कर्णाली प्रदेशमा तीन लाख सात हजार ९६५ र सुदूरपश्चिम प्रदेशमा चार लाख ८९ हजार १२ घरधुरीमा शौचालय बनेका छन् ।