साउनको महिना हरियाली महिना भनिन्छ। हिन्दू महिलाहरु यो महिनामा विभिन्न मन्दिरमा जाने र पूजाआजा गर्ने गर्छन्। यो महिनामा ब्रत बस्दा राम्रो श्रीमान् पाउने र श्रीमान्को आयू लामो हुने विश्वास गरिन्छ। केहीले भने यसले विकृति ल्याएको पनि तर्क गरेका छन्। अन्धविश्वासका रुपमा यसलाई लिनु नहुने एकथरीको तर्क छ। यो पटक विश्व सन्देशका लागि मोहन बास्तोलाले आस्थाका रुपमा लिने र अन्धविश्वास मान्ने दुई भिन्न महिला नेतृसँग साउन महिना, हरियो चुरा र मेहन्दीका बारेमा गरेको कुराकानीः

हरियो चुरा र मेहन्दीलाई नयाँपनको खोजीसँग जोड्नुपर्छ

रचना खड्का
केन्द्रीय सदस्य, नेकपा एमाले

साउन महिना र हरियो चुरा मेहन्दीका बारेमा तपाईं के भन्नुहुन्छ ?

साउन महिना र हरियो चुराको सम्बन्ध घनीभूत छ । साउनको महिनामा गाउँघरमा हरियाली हुन्छ । धान लहलह भएको हुन्छ । जताततै हरियाली छाएको हुन्छ । मकै साट्ने बेला भएको हुन्छ । अझ भन्ने हो भने हरियाली भनेको जोस, जाँगर र उमङ्गको प्रतीक पनि हो । हरियो साग–सब्जी खायो भने मानिस स्वस्थ हुन्छ

डा. गोविन्द नेपाल
सदस्य, राष्ट्रिय योजना आयोग

नेपालको अर्थतन्त्र असाध्यै चुनौतीपूर्ण रहेको बताउने गोविन्द नेपाल यसमा सुधार गर्न सक्ने दाबी गर्नुहुन्छ। सबै राजनीतिक दलबीच सहकार्य भएको अवस्थामा बजेट कार्यान्वयन हुने र मुलुकको अर्थतन्त्रले पनि गति लिने उहाँको ठम्याइ छ। योजना आयोगका सदस्यसमेत रहेका लामो समय प्राध्यापन क्षेत्रमा बिताउनुभएका नेपालसँग भर्खरै सार्वजनिक भएको बजेट, त्यसको कार्यान्वयन र त्यसले अर्थतन्त्रमा पार्ने प्रभावलगायतका विषयमा मोहन बास्तोलाले गरेको कुराकानीः

अर्थमन्त्री डा. रामशरण महतले आइतबार संसद्मा प्रस्तुत गरेको आगामी वर्षको बजेटलाई तपार्इंले कसरी लिनु भएको छ ?

यो पटक प्रस्तुत भएको बजेट परम्परागत ढाँचाभन्दा फरक किसिमले आएको छ । यो बजेटले अर्थतन्त्रमा देखिएका विभिन्न खालका समस्याहरुलाई सम्बोधन गर्ने प्रयास गरेको छ । त्यति मात्र होइन । यो बजेटले नेपालको अर्थतन्त्रमा केही सकारात्मक संकेत दिन्छ भन्ने मैले महसुस गरेको छु ।

हरेक वर्ष बजेट प्रस्तुत हुन्छन, नयाँ&

विजय पौडेल
vishwosandesh@gmail.com

गर्मी यामको पारिलो सोमबार । आज अधिकांश रेष्टुरेन्ट कामदारले अमेरिकामा फुर्सद पाउने दिन । ६ दिनसम्मको रेष्टुरेन्टको खटाइपछि ऊ पनि आज न्यूयोर्कमा छुट्टी मनाउन आएको रहेछ । थकित अनुहारमा नेपालबाट भर्खर भर्खर अमेरिका आएको आप्रवासीको कृत्रिम हाँसो एकातिर, अर्कोतिर त्यो कालो ब्याग दुवैलाई बिसाउँदै ज्याक्सन हाइटको भिम्स क्याफेको माथिल्लो तल्लामा आएर थचक्क बस्छ । उसैको प्रतीक्षामा केही समयअगाडिदेखि कुरेर बसेको अर्का व्यक्तिसँग हात मिलाएर ज्याक्सन हाइटको भिम्स क्याफेमा आसन जमाएर ऊ बसेको मात्र के थियो, उसको बोली फुटिहाल्यो– ‘मलाई त्यसले फसाई यार, म के गरौं ?’ हुन त ऊसँग मेरो पूर्वपरिचय थिएन । तर, उसैको प्रतीक्षामा बसेको अर्को व्यक्तिसँग भने म स्वयम् पनि परिचित थिएँ । दुई व्यक्तिका आपसी संवादले व्यक्तिगत प्रसंग शुरु हुन लागेको अड्कलबाजीका कारण सँगै जोडिएको अर्को टेबुलमा बसिरहेको मलाई अप्ठेरो महसुस हुन थाल्यो । असहज मान्दै मान्दै त्यहाँबाट निस्कने निक्र्योलका साथ उठेर ती अर्का व्यक्तिसँग बिदाइ माग्दै थिएँ ।

विजय पौडेल
vishwosandesh@gmail.com

यो ज्याक्सन हाइट डबली हरेक दिन विभिन्न देशका भाषा–संस्कृति मान्नेहरुसँग भेट हुने डबली । अनेकौं रीतिरिवाज मान्नेहरुसँग जमघट हुने ज्याक्सन हाइट डबली । राम्रो गर्नेहरुको पनि ज्याक्सन हाइट डबली, नराम्रो गर्नेहरुको पनि ज्याक्सन हाइट डबली । मानो रोपेर मुरी फलाउनेको पनि ज्याक्सन हाइट डबली । कुरा छरेर आकाश छुनेहरुको पनि ज्याक्सन हाइट डबली । अनगिन्ती सपना बोकेर मुग्लान पसेकाहरुको आँशु पुछ्ने पनि ज्याक्सन हाइट डबली । हाँसेकाहरुलाई रुवाउन लालयित हुनेहरुको पनि ज्याक्सन हाइट डबली ।

शुक्रबारको त्यो साँझ । स्टारबक्सको कफी हाउस । एक घन्टादेखि म लगातार सुनिरहेछु उनलाई । उता स्टारबक्सको आधुनिक चुल्होमा कफी उम्लिरहेछ, यता मेरो मनमा उनका वेदना उम्लिरहेछन् ।

एक घन्टाअघि मात्र सन्निसाइडको ४६ स्ट्रीटको ट्रेन स्टेसनमुनि क्वीन्स ब्लुभर्डमा बाटो काट्दाकाट्दै अकस्मात् भेट भएको थियो उनीसँग । अमेरिका आएदेखिकै चिनजान हो उनीसँग तर सामान्य परिचय मात्रै । यसअघि एक–दुई कार्यक्रममा भेट भएको । थाहा छैन,

राजेन्द्र पराजुली
rajen.parajuli@gmail.com

राजनीतिक कथा लेख्ने केही कथाकारलाई मैले सोधेको छु, ‘तपाईं किन राजनीतिक कथा लेख्नुहुन्छ ?’ प्रायः कथाकारको एउटै जवाफ आउँछ, ‘राजनीतिलाई नङ्ग्याउन ।’

नेपाली राजनीतिले कहिले पो लुगा लगाएर आफ्नो लाज छोप्यो र त्यसलाई नङ्ग्याउनु ! राजनीति जहिले पनि नाङ्गो छ । त्यसलाई नङ्ग्याउनु आवश्यक छैन । नाङ्गो वस्तुलाई कसरी नङ्ग्याउनु ? त्यो स्वयम्मा यति अश्लील छ कि, आवरणमा त्यसले श्लीलताको बखान मात्रै गर्छ, अरुलाई श्लील बन्न उपदेश दिन्छ । त्यसकारण त्यसलाई लुगा लगाउन सिकाउनु जरुरी छ । त्यसले लुगा लगाओस् र आफ्नो लाज ढाकोस् भन्ने कामना हामीले गर्नुपर्छ र तदनुरुपको बन्न सहयोग गर्नुपर्छ ।

हामी अहिले जुन युगमा बाँचिरहेका छौं, बढी मात्रामा यही समयसँग नै परिचित छौं । हामीलाई थाहा छ, विद्रुप छ यो समय, विसङ्गत छ राजनीतिकरुपले । समग्र गरिब तथा विकासोन्मुख मुलुक यही दुःखबाट गुज्रिरहेका छन् । र, यही राजनीति निःसृत दुःख, गरिबी, थिचोमिचो, पूर्वाग्रहबाट यो विश्वका अधिकतम मान्छे प्रताडित छन् । त्यही

विनोद रोका
एटर्नी एट ल, न्यूयोर्क

२४ जुलाई २०१४, साँझ साढे ६ बजे ।

नीलम कार्की ‘निहारिका’ को ‘अर्की आइमाई’ उपन्यासको पहिलो संस्करण मंसिर २०७० मा निस्किए पनि मैले ढिलो गरी पाएँ । त्यो पनि दोस्रो संस्करण । २ मार्च २०१४ मा डिसीमा अनेसासले गरेको प्रथम महिला अन्तर्राष्ट्रिय साहित्य सम्मलेनका बेला नीलमबाटै उपहारस्वरूप पाएको । यो उपन्यासबारे नीलम र मबीच लेखन सुरु गर्नुभन्दा पहिल्यै कुराकानी भएको थियो । त्यसैले होला, मलाई दिएको उपहार प्रतिमा ‘यस उपन्यासका मुख्य प्रेरक दाजु विनोद रोकालाई बहिनीको भेट’ भनी लेखेकी थिइन् ।

यो उपन्यास मेरो हातमा परेकै समयमा ‘सेतो धरती’ उपन्यासका लेखक अमर न्यौपानेजीे पनि न्युयोर्क आउनुभएको र यसबारे धेरै सुनेको हुँदा एक प्रति लेखकसँगै किनेको थिएँ । कानुनी पेसाको जिम्मेवारी अनि न्युयोर्कको व्यस्त परिवेशमा साहित्यिक कृति पढ्न समय निकाल्नै मुस्किल पर्ने हँुदा कामविशेषले रेल वा हवाई मार्गबाट टाढा जाँदा पढ्नुपर्ने हुन्छ । मैले यी दुवै पुस्तक पढ्न सुरु गरेकै मेसोमा गुहनाथ