सुपेन्द्र बस्नेत / बोष्टन

बिभिन्न बाहानामा संसारकै मानिसलाई  आफुतिर आकर्षित गर्ने देश हाे अमेरिका । यथार्थ जे जस्ताे भए पनि रहरले हाेस् या कहरले बुझेर हाेस् या लही लहीमा, अमेरिका छिर्न चाहने र छिर्नेकाे संख्या दिनप्रति दिन बढ्दै गईरहेकाे छ।यसबाट नेपाल पनि अछुताे रहेकाे छैन । हुन त नेपालीहरु अमेरिका भित्रिन थालेकाे इतिहास लामाे छैन । थातथलाे नै सार्न सुरुगरिएकाे इतिहास अझै सानाे छ तर पनि नेपालकाे कुल जनसंख्यासंग तुलना गर्दा हाल अमेरिकामा रहेका नेपालीहरुकाे संख्या उल्लेखनीय नै रहेकाे छ । रेमिट्यान्सले धानेकाे देशका रुपमा परिचित नेपालमा सबै भन्दा बढी रेमिट्यान्स भित्राउने देश हाे अमेरिका । जाँहाबाट यस बर्षकाे अहिलेसम्मकाे आँकडा हेर्दा झण्डै २ खर्ब हाराहारी रेमिट्यान्स भित्री सकेकाे देखिन्छ ।

पछिल्ला दिनहरुमा अमेरिकामा रहने नेपालीहरुले कमाएकाे पैसा सीप सिक्न, शिक्षा आर्जन गर्न, अमेरिकामै बन्दाे ब्यापार गर्न  र भाैतिक सम्पति जाेड्नतिर लगानी भईरहेकाे देखिन्छ । जसले गर्दा नेपाल भित्रने सम्भावित ठुलाे रेमिट्यान्स रकम राेकिन गइरहेकाे छ । हिजाे आज त अमेरिकामा रहेका आम नेपालीहरुकाे प्राथमिक लक्ष बन्दै गईरहेकाे “घर जाेड्ने “। सानै किन नहाेस् तर आफ्नै  घरमा सुरक्षित ओत लाग्ने र चयनकाे निन्द्रामा रात कटाउने अभिलाषाका साथ घर किन्न लालायित छन् नेपालीहरु । त्यति मात्र कहाँ हाे र ? फुर्सदकाे समयमा घर आँगनमा टहलिएर यसाे करेसाबारीमा कुटाे काेदालाेले खनीखाेर्सी गर्दै तन डुलाएर मन भुलाउने रहर र भान्छामा आवश्यक पर्ने तरकारीकाे जाेहाे गर्ने चाहानाले पनि उत्प्रेरित गरिरहेकाे छ “घर किन्न”। यस्तै यस्तै नेपाली जमातका एक ब्यक्तित्व हुनुहुन्छ मकवानपुर जिल्ला हेटाैंडा -६ पुतलीबजार जन्मथलाे रहनु भएका – बिष्णु प्रसाद सापकाेटा । ५ बर्षअघि श्रीमती, एक छाेरा र एक छाेरी सहित अमेरिका छिर्नु भएका सापकाेटा हाल अमेरिकाकाे टेक्सास राज्यमा परिवारकासाथ बस्दै आइरहनु भएकाे छ ।

अमेरिका छिर्नु अघि नेपालमा हेटाैंडाकाे कान्तिलाेकपथमा सापकाेटा हार्डवेर पसल खाेली ब्यापारमा हाेमिएर छाेटाे समयमा सफलता हात पार्न सफल हुनु भएकाे थियाे । जाे अहिले जिल्लाकै चिरपरिचत हार्डवेर पसलमा गनिन्छ । कर्ममा विश्वास गर्ने मेहनती सापकाेटाले अमेरिका आएपछि बडो जाेरजुलुम गरेर गत बर्ष घर जाेड्न सफल हुनु भयाे । त्यही घरकाे खाली जमिनमा निकै मेहनत गरेर करेसाबारी निर्माण गर्नु भएकाे छ जहाँ हिजाे आज फुर्सद हुनासाथ छिर्ने  गर्नुहुन्छ र त्यसैकाे स्याहार सुसारमा तलिन हुने गर्नु हुन्छ । किसानकाे छाेराे भएका नाताले जीवनमा आर्जन गरेकाे सीप र ज्ञान आफ्नाे करेसाबारीका लागि प्रयाेग गरिरहनु भएकाे छ । यतिबेला लगनशीलता र मेहनतका कारण करेसाबारीमा लाेभैलाग्दाे गरी बिभिन्न प्रकारका तरकारीहरु फलिरहेका छन् । झट्ट सुन्दा सामान्य बिषयकाे चर्चा गरे जस्ताे लागे पनि अमेरिकाकाे सन्दर्भमा भने निकै महत्वपूर्ण र प्रेरणादायी रहेकाे छ । सिमी, बाेडी, खुर्सानी, घिराैला, फर्सी, आलु, चिप्लीभेडा, भन्टा, गाेलभेडा लगायत तकारी रहेकाे करेसाबारी हेर्दा याे अमेरिका नभएर  नेपालकै एउटा किसानकाे करेसाबारी हाे भन्ने भान हुन्छ।अमेरिकामा महिनाै अघिदेखि टिपेर चिसाेमा भण्डारण गरिएका तरकारी खाएर छाक टार्न बिवस जिन्दगीमा आफ्नै करेसाबारीबाट ताजा, स्वस्थ्य, बिषादीरहित तरकारी तत्काल टिपेर भान्सा मिठाे गराउन पाउनु अहाेभाग्य नै ठानिन्छ । त्यति मात्र कँहा हाे र, आर्थिक हिसाबले पनि करेसाबारीले तरकारीमा हुने ठुलाे खर्चमा  निकै कटाैती गराएकाे बताउनु हुन्छ सापकाेटा । उहाँ भन्नु हुन्छ “करेसाबारीका कारण महिनामा तरकारी किन्नमा हुने झण्डै नेपाली पच्चिसदेखि तिस हजार रकम जाेगिएकाे छ । ताजा खान पाइएकाे छ। तरकारीकाे चिन्ता छैन ।” आफ्नाे करेसाबारीमा फलेकाे तरकारीले बेलाबखत छिमेकीकाे भान्छा पनि स्वादिष्ट बनाउने गरेकाे उहाँ बताउनु हुन्छ । आफ्नाे करेसाबारी देखेर धेरै जना लाेभिएर उनिहरुले पनि तरकारी लगाउन सुरु गरेकाेप्रति सापकाेटा खुसी ब्यक्त गर्नु हुन्छ । उहाँ भन्नु हुन्छ, “ब्यापारिक हिसाबले नभई आफ्नाे छाक टार्न ठाँऊ पाउँदा जानेकाे सीपकाे सदुपयाेग गरेकाे हुँ । अरुलाई पनि सिकाउँदै तरकारीमा आत्मनिर्भर हुन उत्प्रेरित गर्ने गरेकाे छु “।  हरेक दिन कामबाट थाकेर आउँदा एक छिन करेसाबारी डुलेपछि आनन्दकाे राहत मिल्ने गरेकाे उहाँ बताउनु हुन्छ । स्वास्थ्य समस्याका कारण त्यति धेरै सक्रिय हुन नसके पनि आवश्यक पर्दा सक्दाे सहयाेगी भुमिका निर्वाह गर्दै आइरहनु भएकाे छ उहाँकै अर्धाङ्गिनी सारदा सापकाेटाले। त्यसाे त उहाँलाई बेलाबखत छाेरा छाेरीले पनि सघाउने गरेका छन् । करेसाबारी लाेभलाग्दाे हुनुमा नदेखिने मेहनत परेकाे श्रीमती सापकाेटा बताउनु हुन्छ;  “करेसाबारीबाट आवश्य तरकारी प्राप्त हुनुकाे साथै घरमा आउने पाहुनालाई  र अरुकाे घरमा भेटघाट गर्न जाँदा काेसेली उपलब्ध गराउन करेसाबारीले महत्वपूर्ण भूमिका खेलिरहेकाे छ” । करेसाबारीकाे तरकारी काेसेली दिंदा पाउनेहरु पनि निकै खुसी हुने गरेकाे उहाँकाे मिठाे अनुभव छ । बचपनदेखि नै शाकाहारी जीवन बिताउँदै आइरहनु भएकी सापकाेटालाई गृहिणीका नाताले करेसाबारीबाट छानी छानी भान्छामा तरकारी पकाउन पाँउदा निकै आनन्द आउने बताउनु हुन्छ । सापकाेटाका अनुसार ब्यवसायिक रुपमा तरकारी खेती नगरिएकाे भएता पनि भान्सामा हुने कुल खर्चकाे झण्डै ६० प्रतिशत रकम भने बचत भएकाे देखिन्छ । त्यति मात्र नभएर नेपाली तन, नेपाली मन र नेपाली पनले फलाएकाे तरकारी खान पाँउदाकाे स्वाद र आनन्द अमुल्य रहन्छ भन्ने अनुमान गर्न गाह्राे छैन। हिजाे आज अमेरिकामा घर हुनेहरु यस प्रकारकाे करेसाबारी बनाएर माैसम अनुसारकाे तरकारी खेती गर्न आकर्षित हुदै गइरहेकाे देखिन्छ । यस्ता क्रियाकलापहरुले आर्थिक, शारीरिक, मानसिक रुपमा फाइदा हुनुका साथै बालबालिकाहरुलाई आफुले खाने तरकारी कसरी फलाउन सकिन्छ र कसरी फल्दछ भन्ने अमुल्य ब्यवहारिक ज्ञान दिन सकिन्छ ।जाे अमेरिकामा निकै दुर्लभ रहेकाे छ ।