सोचे झै नेपाली राजनीति रैनछ

अध्यक्ष पदमा मेरो उम्मेदवारी किन ? डा.भीम रावल (पूर्णपाठ सहित)

राजिनामा कि महाभियोग ? हात्तीको जुधाई बाख्राको मिचाई

भोजपुर । न्यायालयमा चर्किएको विवादबारे सत्तारुढ गठबन्धनको साझा धारणा आउने नेकपा (माओवादी केन्द्र)का अध्यक्ष पुष्पकमल दाहाल (प्रचण्ड)ले बताएका छन् । अहिले प्रधानन्यायाधीशको राजिनामा गर्दै वकिलहरु आन्दोलनमा छन् । यस विषयमा पाँच दलीय गठबन्धनको साझा धारणा आउने प्रचण्डले जानकारी गराए । माओवादी केन्द्र भोजपुरले शुक्रबार आयोजना गरेको अगुवा कार्यकर्ता भेला तथा प्रशिक्षण कार्यक्रममा दाहालले ‘न्यायलय जस्तो स्वतन्त्र र गरिमामय संस्था विवादमा मुछिनु राम्रो नभएको समेत बताए । 



सर्वोच्च अदालत भित्रको विवाद त्यहीँ भित्रबाटै मिलाउन सके राम्रो हुने भन्दै उनले यस विषयमा साझा धारणा छिट्टै बाहिर ल्याइने समेत बताए । संघीयता, धर्मनिरपेक्षता, गणतन्त्र विरोधी तथा प्रतिगामी तत्वले राजनीतिक व्यवस्था उल्ट्याउन कोसिस गरिरहेको र त्यसका लागि कहिले संसद र कहिले न्यायालयबाट प्रयास भइरहेको उनको भनाई छ । 



जनताको चेतना र राजनीतिक नेतृत्वको विवेकका कारण यस्ता तत्व सफल हुन नसकेको उनले बताए । प्रतिगामी षड्यन्त्रमा नेकपा एमालेका नेता केपी शर्मा ओली, राजावादी र विदेशी शक्तिसँग मिलेको आरोप उनले लगाए ।

न्यायालय विवादबारे गठबन्धनको साझा धारणा आउँछ : प्रचण्ड

काठमाडौं । राष्ट्रपति विद्यादेवी भण्डारीले तिहार पर्वले सम्पूर्ण नेपालीबीच आपसी सद्भाव, सहिष्णुता र भ्रातृत्वको भावना अभिवृद्धि गर्दै राष्ट्रिय एकतालाई थप सुदृढ बनाउन मद्दत पुर्‍याउने विश्वास व्यक्त गरेकी छन् । भाइटीकाको अवसरमा शुभकामना सन्देश जारी गर्दै उनले स्वदेश तथा विदेशमा रहेका सम्पूर्ण दिदीबहिनी तथा दाजुभाइमा सुख, शान्ति र समृद्धिका लागि हार्दिक मङ्गलमय शुभकामना व्यक्त गरेकी हुन् । 



झिलिमिली बत्तीको उज्यालोले औँसीको कालो अँध्यारोलाई जित्ने तिहार पर्व एक प्रतिकात्मक उत्सव पनि उनले भनेकी छिन् । दीपावलीका माध्यमबाट प्रकट हुने उज्यालो प्रकाशले सबैलाई सत्य र न्यायको मार्गमा अग्रसर रहन पथ प्रदर्शन गर्न सकोस् भन्ने कामना गर्ने उनको भनाई छ । 



तिहार मनाउने मौलिक सांस्कृतिक परम्पराले प्रकृति, मानव जीवन र प्राणी जगत्को अन्योन्याश्रित सम्बन्धलाई उजागर गर्नुका साथै दिदीबहिनी तथा दाजुभाइबीचको आपसी स्नेहलाई गाढा बनाउने सन्देशमा उल्लेख छ । 



उता, प्रधानमन्त्री शेरबहादुर देउवाले अझै पनि कोभिड १९को जोखिम कायमै रहेको र सबै नागरिकलाई पूर्ण खोप लगाई नसकिएको हुँदा कोभिड १९ विरुद्धका स्वास्थ्य मापदण्डलाई पालना गर्दै यस पर्वलाई खुशीयालीका साथ मनाउन हार्दिक अनुरोध गरेका छन् । 



भाइटीकाका अवसरमा आज शुभकामना सन्देश दिंदै प्रधानमन्त्री देउवाले सरकारको निरन्तर प्रयास र नेपाली दिदीबहिनी तथा दाजुभाइको सहयोगले कोभिड१९ विरुद्धको खोप लगाउने कार्यमा उल्लेख्य प्रगति हासिल भएको उल्लेख गरेका छन् । सन्देशमा कोभिड१९ को प्रभावलाई न्यूनीकरण गर्न सरकार निरन्तर क्रियाशील भएकाले होसियारीपूर्वक यस किसिमका पर्वलाई केही हदसम्म आपसीरुपमा बसेर मनाउन सक्ने उल्लेख छ ।



प्रधानमन्त्रीले यतिबेला संविधानको संस्थागत कार्यान्वयनमार्फत मुलुकलाई विकास र प्रगतिको दिशामा अगाडि बढाइरहेको उल्लेख गर्दै आम नागरिक र राज्यका सबै निकायको आ-आफ्नै भूमिका एवं कार्यक्षेत्र रहने हुँदा सबैले आफ्नो भूमिकालाई बिर्सेर हिँड्न खोज्यौँ भने त्यसले हामी कसैलाई सफलता र खुशी दिन नसक्ने बताएका छन् ।

तिहारको अवसरमा राष्ट्रपति र प्रधानमन्त्रीको शुभकामना, कसले के भने ?

नेपालीहरुको महान चाड तिहारको महत्व, मर्म र महिमा

काठमाडौं । नेकपा (एमाले)को १०औं महाधिवेशनमा १५ सय ३६ जना प्रतिनिधि सहभागी हुने निर्णय पार्टीले गरेको छ । एमाले स्थायी कमिटीको बिहीबार बसेको बैठकले चितवनमा मंसिर १० देखि १२ गतेसम्म आयोजना हुने महाधिवेशनमा १५ सय ३६ प्रतिनिधि सहभागी गराउने पार्टी प्रवक्ता प्रदीपकुमार ज्ञवालीले जानकारी दिए । 



शुक्रबार बस्ने केन्द्रीय कमिटी बैठकका लागि प्रस्ताव तयार पार्न बसेको स्थायी कमिटीले महाधिवेशनमा उक्त संख्यामा प्रतिनिधि सहभागी गराउने निर्णय गरेको हो । प्रस्ताव केन्द्रीय कमिटीले पारित गरेपछि कार्यान्वयन हुनेछ । एमालेमा ७ लाख २१ हजार पार्टी सदस्य छन् । उनीहरूमध्येबाट महाधिवेशन प्रतिनिधि चयन गरिने भएको छ । 



१०औं राष्ट्रिय महाधिवेशनमा पार्टीको भूगोल कमिटीबाट ११ सय ९६ प्रतिनिधि निर्वाचित भएर आउने छन् । प्रत्येक निर्वाचन क्षेत्रबाट कम्तिमा ३ जना समावेशी रूपमा चयन हुनेछन् । महाधिवेशनको तयारीका बारेमा निर्णय लिनका लागि एमालेको केन्द्रीय कमिटी बैठक शुक्रबार बोलाइएको छ ।

एमाले महाधिवेशनमा १५३६ जना प्रतिनिधी सहभागी हुने

कुमार न्यौपाने, न्युयोर्क



केही समयअघि “रुपचन्द्र बिष्टको वायोपिक ‘रुदाने’ नाउँको चलचित्र बन्ने भयो” भनि एउटा समाचार निस्कियो । सोही समाचार पछ्याउँदै जाँदा चलचित्रको ट्रेलर पनि हेर्न पाईयो । हेर्दा खुसी लाग्यो, यो मानेमा कि आक्कलझुक्कल भएपनि उनै रुदानेको ओजमा हुर्कन पाएको थिएँ । संगसंगै चिन्ता पनि भयो कि उनको वास्तविक जीवनको संघर्ष, थाहाको सत्यसंगको सामिप्यताको आन्दोलनको उत्कर्ष, उनको राजनैतिक निष्ठा र जिवनको उत्तरार्धमा उनि माथि छरिएका केही भ्रम र मृत्युसम्मको कथा जिवन्त लयमा पर्दामा आउँछ कि आउँदैन होला ? किनकि उनिसंग म कतैकतै, झल्याकझुलुक भएपनि ठोक्किएको छु, मिथक झैं लाग्ने गरी उनको जीवन संर्घषहरु सुनेको छु । कसैको जिवनगाथालाई कलाको माध्यमबाट जीवन्त प्रस्तुति दिनसक्ने बलिउड र हलिउडको जस्तो अनुभव हाम्रोमा कमी छ । हाम्रो चलचित्र निर्माणको अनुभव हेर्दा यो बिधामा बिगतमा गरिएका कामहरु त्यस्तै देखिन्छ । के जुन व्यक्तिमा आधारित सामग्री प्रस्तुत गर्ने हो, सोबारे यथेष्ठ अध्ययन त गरिन्छ ? चलचित्रले सो व्यक्तिको व्यक्तित्वलाई न्याय त गर्छ ?



<figure class="wp-block-image size-large"><img src="https://backend.vishwanews.com/wp-content/uploads/2021/10/841522C4-6FC9-488B-95DD-CD0B7DB29A04.jpeg" alt="" class="wp-image-30301"/></figure>



 मकवानपुरको पर्यटकीय ठाँउ दामनमा जन्मिएका रुदाने (रुपचन्द, दामन, नेपाल) को जीवनिमा बन्न लागेको चलचित्रले हामीले बाल्यकालमा हेटौडाको सेरोफेरोमा भोगेका घटनाहरु र सुनेका कथनहरु बोक्छ कि बोक्दैन होला ? यस्तै प्रश्नहरु मनमा खेल्दै गर्दा आफैंसंग सम्बन्धित केही घटनाहरु सम्झन्छु । उनीसंगको पछिल्लो भेटका मुहारचित्र र शब्दहरुको सम्झना छ । त्यो मेरो बुवाको पाइला पच्छ्याउदै जाँदाको अवसरमा कुराकानीको सन्दर्भ हो । मेरा लागी २०५२ साल तिर कालिमाटिस्थित उनको निर्माणाधिन घरको आँगन, पुरानो कालो अनि फराकिलो मर्सीडिज गाडी, काठ र फलामका थुप्राहरु, भाँचिएका, च्यातिएका कुर्सीहरु र थाहाको प्रचारबाट जम्मा भएका जुटका बोराहरु भरीएका पाँच, दश, पच्चिस पैसे ढ्याकहरु सबै अनौठा र नौला थिए । त्यो देख्दा आज पनि आँखा ताजै भैदिन्छ । अझ उनले मप्रति प्रयोग गरेका शव्दहरु बेलाबेला मानसपटलमा आइरहन्छन । दुई हात जोडी नमस्कार साटासाट भएपछि उनले मेरो बुवालाई भनेका थिए । “दाजु, केटो त लाठे भएछ, के गर्दैछ आजकाल यो भाते ?” भातेको झटारो खाएपछि अलिपर लडिराखेको मुडा देखाउदै भने ‘थकाई लागेको भए उ त्यो उठाएर बस’ । म दंग यसैमा थिएं कि मेरो बुवालाई उनले तपाई भनेर सम्बोधन गरे र मलाई बस्न अनुरोध गरे । तर जेमा बस भनेका थिए, त्यसमा बडेमानको भ्वाङ्ग थियो, मैले यस्तो उस्तो भन्न सकिन र चुपचाप आफुलाई सम्हाल्दै बसें । आज लाग्दैछ, उनले हरेक नागरिकलाई सिकाउन खोजेको पनि यही होला, कि तिम्रो लागी कसैले गरिदिदैन । जे गर्नुछ आफैं गर । बुवासंगको दोहोरो गफगाफमा यही कुरा याद छ कि ति थुप्रा सिल्वरे ढ्याक पैसाको सटहीबाट केही थान विद्यालयहरु त बन्लान नि ? त्यो बनाउनु छ । जिवनको उत्तरार्धमा समेत रुदानेमा देखिएको नम्र भावमा पनि उही बेलाको जस्तो परिवर्तनकारी विचार नै थियो । युवाकालको जस्तो कुदाइ थिएन होला, भाषण थिएन होला, उत्तेजना नहोला, तर समाज (काम गर्नु भन्दा पहिला थाहा पाएर) यसरी नै बदल्न सकिन्छ भन्ने सोच भने बरावरी थियो । अझ उच्च थियो । हेटौंडा सिमेन्ट रोडको कच्चीबाटोमा धुलो उडाउदै कुदेको रातो भेस्पा स्कुटर, गाँउटोल थर्काउने त्यसको आवाज, स्कुटर अगाडी ठुलो सेतो अक्षरको थाहा चिन्ह, खैरो/कालो रङ्गको खुकुलो ओभरकोट, गह्रुगों आवाज र आँखाभरी एउटा जागरणको भोक । यी सबै मानसपटलमा नाच्छ आज र भन्छ त्यो मान्छे गज्जवको थियो र त्यो आवाजले बालक, युवा, बृद्धहरुको सामाजिक, आर्थिक समानता र न्याय बोल्थ्यो ।



उनी जति बजोडले भाषण गर्थे उस्तै बेजोडको लेखाई थियो । आफ्नो माटोको सुगन्ध बोल्ने उनको साहित्यिक कृतिहरुले एउटा सुन्दर सपना बोक्ने गरेको पाइन्थ्यो । त्यसले सदा परिवर्तन र विचार बोल्थ्यो, क्रान्ति बोल्थ्यो । उनी लेख्थे, “चारमाना माटोसंग तेरो नाता पर्यो भनेर ​​​​माटाको भाँडाले तँ सित दोस्ति गर्यो भनेर ​​​​बसिस कैद गमलामा सारा पृथ्वी छोडेर” । रुदाने नै नेपालको राजनैतिक इतिहासमा आफुले लेखेको पर्चा बिक्री गरी चुनाव लड्ने पहिलो नेपाली नेता बने । उनको राष्ट्रप्रेम र जनताको दुख प्रतिको आवाज सडक र सदनमा उस्तै गरी गड्गडाउँथ्यो । भ्रष्टाचारीहरुको दोहोलो काढ्ने क्षमता राख्ने रुदानेको अगाडी भ्रष्ट, बेइमानहरु टिक्न सक्दैनथे । थाहा अभियानलाई अघि बढाउदै लेखिएका उनका कृतिहरु निकै छन, ति मध्ये एक चर्चित भनाई यस्तो पनि छ । “बुद्धले थाहा पाएर बुद्ध बने क्राइष्टले थाहा पाएर क्राइष्ट बने । संसारका सबै मानिसहरु थाहाका उपज हुन सप्रेको देश थाहा पाएर सप्रे विग्रेका देश भ्रममा परेर विग्रे । भ्रमैभ्रममा वाँचेर बिग्रेको यो देशको एउटा नागरीक तपाई थाहा पाउँनुस, देश सप्रिन थालिहाल्छ ।” आफुलाई चिन, आफ्ना कमिकमजोरी बुझ, आफैंलाई थाहा पाउ अनि मात्रै तिमीले परिवार, समाज र देश बनाउन सक्छौ । नत्र तिम्रो जिवन व्यर्थ छ । उनि यसै भन्थे । आफ्नो काम आफैं गर ! दुई बच्चाका बाबु रुदानेले विवाहका लागी असामान्य समय पौष महिना रोजे, भोजभतेरले सामाजिक न्यायमा विचलन ल्याउने भन्दै आफैले भोजको अन्त्य गरे । देश र समाज नै उनको पहिलो प्रथमिकता थियो, परिवारसंगसंगै हिड्न या समय दिन नसक्दा पारिवारुक सम्बन्ध उति प्रिय बनेन । तथापि नयाँ प्रयोगहरुमा बिश्वास गर्ने रुदाने कहिले चुनाव लड्थे, जित्थे/हार्थे, कहिले बाख्रा पालन गर्थे, कहिले महिनौं एकान्तमा हराउँथे । जनजनमा श्रुति झैं बनेका उनका कयौं गतिविधिहरु निकै चाखलाग्दा हुने गर्थे । ति मध्ये एक समय नारायणी नदिमा हामफाली आत्मदाह गरे या हराए भनि व्यापक चर्चा चलेको केही महिनापछि दार्शनिकको भेषमा प्रकट भई शिक्षा, स्वास्थ्य र सामाजिक रुपान्तरणको विषयमा गाँउगाँउ डुली नागरीकहरुलाई प्रशिक्षण गर्ने, एक घर एक श्रम भनि कुनैपनि बिकास निर्माणको काममा सबैलाई सहभागीता गराउँथे, गाँउगाँउ महिनौं डुल्दा सामान्य गरिव जनताले पकाएको खानेकुरा खाई उब्रेको छ भने त्यही मागी खान्थे र छिडिमा सुत्थे जस्ता कथाहरु प्रसस्तै छन । उनको अति सामान्य जिवनयापनले हरेक मानिसमा एक अलग छाप छोड्न सफल भएको थियो । एक सम्भ्रान्त परिवारका सदस्य भएतापनि समाज र सत्य, निष्ठा राजनीतिको लागी सबै सुखसुविधा त्यागेको उनको पाइलैपिच्छेको व्यवहारले देखिन्थ्यो । प्रायः सबैलाई तँ भनि सम्बोधन गर्ने रुदानेलाई यही आरोप थियो कि उनी निकै रुखो र बहुलठ्ठी मानिस हुन । जहिले पनि जनताको प्यारो नेता भएर वाँचेका नेता रुदाने कस्को आँखामा अटाउन सक्दैन थिए र कसले अनेक आरोप लगाउँथे होला, सामान्य रुपमा नै अनुमान गर्न सकिन्छ । प्रारम्भमा कम्युनिष्ट पार्टिको सदस्य लिएका रुदाने केही समयपछि नै पार्टी परित्याग गरी एक्लो अभियानमा हिडेको देखिन्छ । कुरा एक र काम अनेक गर्नेहरु कम्युनिष्ट हुन सक्दैन भन्ने रुदाने विचारमा कहिले विपी जस्ता देखिन्थे, कहिले चे जस्ता । जे भएपनि उनको द्येय नै अशिक्षाले व्याप्त समाजमा शिक्षा र प्रत्येक नागरिक आफै जागरुक नभै समाज परिवर्तन हुन सक्दैन र बेइमानी नेताहरुले अशिक्षा र सोझोपनको फाइदा लिइरहन्छन, जनता चुसिरहन्छन भन्ने थियो ।



उनको यो विचार त्यो बेला पनि सान्दर्भिक थियो, आज पनि छ र भोली पनि उत्तिकै रहिरहने छ । उनको बिषयमा बन्न लागेको चलचित्रले साच्चिकै उनको गहन विचार पर्गेलोस, नागरिकलाई फेरी जागरुक बनाओस र राजनीतिक बिकारहरुलाई पखालोस् ।

रुदानेप्रति दुईशब्द

बृहत् रुपमा मनाऔं महान चाड- बडा दशैं

हेर्दाहेर्दै फोहोरी बनेको न्युयोर्क सहर

ज्ञान सनातन : पार्वणश्राद्ध के हो ?

काठमाडौं । प्रधानमन्त्री शेरबहादुर देउवाले नेपाल ‘पेरिस सम्झौता’अनुसार विश्वको औसत तापक्रम वृद्धिदर १.५ डिग्री सेल्सियस सीमित राख्न प्रतिबद्ध रहेको बताएका छन् । संयुक्त अधिराज्यका कूटनीतिज्ञ एवं जलवायु परिवर्तनसम्बन्धी २६ औँ अन्तर्राष्ट्रिय सम्मेलन (कोप–२६) का लागि एसिया प्रशान्त क्षेत्रीय राजदूत केन ओफ्लाहेर्टी नेतृत्वकोे प्रतिनिधिमण्डलसँग शनिबार भएको भेटमा उनले विश्वको औसत तापक्रम वृद्धिदर १.५ डिग्री सेल्सियस सीमित राख्न त्यहीरुपमा अन्तर्राष्ट्रिय प्रतिबद्धताको समेत आवश्कता रहेको उनले बताए ।



प्रधानमन्त्री देउवाले जलविद्युत्, वनक्षेत्रलगायतका अपार सम्भावनाबाटै सन् २०५० सम्ममा कार्बन उत्सर्जन शून्यमा पु(याउने ‘पेरिस सम्झौता’अनुसारको प्रतिबद्धता कार्यान्वयन गर्न नेपाललाई मद्दत पुग्ने स्पष्ट पारे । राष्ट्रिय समाचार समितिका अनुसार सो अवसरमा प्रधानमन्त्री देउवाले नेपाल पर्वतीय मुलुक भएकाले जलवायु परिवर्तनका उच्च जोखिम रहेको र यसबाट हुने हानि तथा नोक्सानीको अन्तर्राष्ट्रियरुपमा सम्बोधन हुनुपर्ने बताए । 



कोप–२६ का प्राथमिकता, जलवायु वित्त र अनुकूलनलगायत विषयमा छलफल गर्नुका साथै उनले अनुकूलन कार्यक्रममा नेपाललाई थप सहयोगको खाँचो औँल्याए । प्रधानमन्त्री देउवाले कोभिड–१९ का सन्दर्भमा बेलायतले नेपाललाई ‘रेडलिष्ट’मा राखेको सम्बन्धमा सूचीबाट हटाउन समेत आग्रह गरे । 



<blockquote class="wp-block-quote">प्रधानमन्त्री देउवाले कोभिड–१९ का सन्दर्भमा बेलायतले नेपाललाई ‘रेडलिष्ट’मा राखेको सम्बन्धमा सूचीबाट हटाउन समेत आग्रह गरे ।</blockquote>



जवाफमा राजदूत ओफ्लाहेर्टीले ‘रेडलिष्ट’ बाट हटाउने सम्बन्धमा बेलायत सरकारको छुट्टै निकायले बेलाबेला विभिन्न विषयको विश्लेषण गरी पुनरावलोकन गरिरहेको जानकारी गराएका छन् । उनले कोप–२६ का सन्दर्भमा नेपालको वस्तुस्थिति, तयारीलगायत विषयमा चासो राख्नुका साथै बेलायतका प्रधानमन्त्री बोरिस जोनसनले नोभेम्बर १ देखि २ सम्म आयोजना गर्ने ‘ग्लोबल लिडर समिट’ र अन्य सम्मेलनमा नेपालको सक्रिय सहभागिताको अपेक्षा समेत गरेका थिए । 



कोप–२६ आगामी कात्तिक १४ देखि २६ गतेसम्म (अक्टोबर ३१ देखि नोभेम्बर १२ सम्म) संयुक्त अधिराज्यको ग्लास्गोमा हुँदैछ । प्रधानमन्त्री देउवाको नेतृत्वमा उच्चस्तरीय प्रतिनिधिमण्डले कोप–२६ मा सहभागिता जनाउने गरी वन तथा वातावरण मन्त्रालयले तयारी गरिरहेको छ ।

बिचार

Vishwa Sandesh Newspaper Inc.

Address

Address (USA):

Address (Nepal):

Contact Information

Email:

Phone: