एजेन्सी १९ असार, काठमाडौं । जासुसी गरेको र गुप्तचर सेवामा काम गर्न अमेरिकी नौसेनाका सदस्य भर्ती गर्न खोजेको आरोपमा दुई जना चिनियाँ नागरिकलाई पक्राउ गरिएको अमेरिकी न्याय मन्त्रालयले मङ्गलबार जनाएको छ । आरोपित ३८ वर्षीय युन्स चेन र ३९ वर्षीया लिरेन लाईलाई चीन सरकारको एजेन्टको रूपमा काम गरेको अभियोगमा दोषी ठहरिएमा बढीमा १० वर्षको जेल सजाय हुने मन्त्रालयले जनाएको छ ।



ओरेगनको ह्याप्पी भ्यालीनिवासी चेन र गत अप्रिलमा पर्यटक भिसामा टेक्सासको ह्युस्टन आइपुगेका लाइलाई एफबीआईले शुक्रबार पक्राउ गरेको हो । एक आपराधिक उजुरीका अनुसार चेन र लाइले चीनको राज्य सुरक्षा मन्त्रालयको तर्फबाट संयुक्त राज्य अमेरिकामा धेरै गुप्तचर गतिविधिहरू गरेका थिए। राष्ट्रिय सुरक्षा जानकारीको लागि नगद भुक्तान गर्ने र राज्य सुरक्षा मन्त्रालयको सम्भावित सम्पत्तिको रूपमा अमेरिकी नौसेनाका सदस्यहरू भर्ती गर्न खोजेको आरोप उनीहरूमाथि लगाइएको छ ।



महान्यायाधिवक्ता पामेला बोन्डीले एक विज्ञप्ति जारी गर्दै भनेका छन्, “यो घटनाले हाम्रो सेनामा घुसपैठ गर्न र हाम्रो राष्ट्रिय सुरक्षालाई भित्रबाट कमजोर पार्न चीन सरकारको निरन्तर र आक्रामक प्रयासलाई दर्शाउँछ।” आपराधिक उजुरीअनुसार लाइले सन् २०२१ मा संयुक्त राज्य अमेरिकाका कानुनी स्थायी बासिन्दा चेनलाई राज्य सुरक्षा मन्त्रालयका लागि काम गर्ने जिम्मेवारीसहित भर्ती गरेका थिए । 



बुधबार यस घटनाबारे सोधिएको प्रश्नमा चीनको विदेश मन्त्रालयले ‘तथाकथित चिनियाँ जासुसहरूको हाइपिङको विरोध गरेको’ बताएको छ। चिनियाँ विदेश मन्त्रालयका प्रवक्ता माओ निङले भने, “हामी चिनियाँ नागरिकको कानुनी अधिकार र हितको रक्षाका लागि पनि आवश्यक कदम चाल्नेछौं ।”

अमेरिकामा जासुसी गरेको आरोपमा दुई चिनियाँ नागरिक पक्राउ

एजेन्सी १९ असार, काठमाडौं । संयुक्त राज्य अमेरिकाले आफ्नो वैदेशिक सहयोगमा गरेको व्यापक कटौतीका कारण सन् २०३० सम्ममा विश्वका अति कमजोर र जोखिममा परेका समुदायहरूमा एक करोड ४० लाखभन्दा बढी व्यक्तिको मृत्यु हुन सक्ने अनुमान गरिएको छ । एक तिहाइभन्दा बढी मृतकहरू पाँच वर्षमुनिका बालबालिका हुने सम्भावना रहेको अध्ययनले देखाएको छ । यो अध्ययन स्वास्थ्य क्षेत्रको एक प्रतिष्ठित अन्तर्राष्ट्रिय पत्रिकामा प्रकाशित गरिएको हो, जुन हाल स्पेनको सेविल्ला सहरमा सम्पन्न अन्तर्राष्ट्रिय सहयोग सम्मेलनको सन्दर्भमा सार्वजनिक गरिएको हो । सो सम्मेलनमा विश्वभरका नेताहरू तथा विज्ञहरू सहभागी भएका थिए ।



उक्त अध्ययनमा विगतमा गरिएको सहयोगको प्रभाव मूल्याङ्कन गर्दै विकासशील मुलुकहरूमा अमेरिकाको वैदेशिक सहयोगबाट सन् २००१ देखि २०२१ सम्ममा करिब नौ करोड १८ लाख व्यक्तिको ज्यान बचाइएको उल्लेख गरिएको छ । यो संख्या दोस्रो विश्वयुद्धमा मृत्यु भएका मानिसहरूको तुलनामा पनि बढी रहेको छ । सन् २०२५ मा राष्ट्रपति डोनाल्ड ट्रम्प पुनः सत्तामा फर्किएपछि अमेरिकी सरकारद्वारा वैदेशिक सहायता कार्यक्रमको करिब ८३ प्रतिशत बजेट कटौती गरिएको थियो । यो नीतिले दीर्घकालीन रूपमा स्वास्थ्य सेवामा नकारात्मक प्रभाव पार्ने सम्भावनाबारे विज्ञहरूले गम्भीर चिन्ता व्यक्त गरेका छन् ।



सहयोग कटौतीको प्रत्यक्ष असरस्वरूप, विशेष गरी पाँच वर्षमुनिका बालबालिका सबैभन्दा बढी प्रभावित हुने प्रक्षेपण गरिएको छ । अध्ययन अनुसार, आगामी पाँच वर्षभित्र ४५ लाखभन्दा बढी बालबालिकाको मृत्यु हुने जोखिम छ, जुन वार्षिक हिसाबमा करिब सात लाख बाल मृत्यु बराबर हो । विज्ञहरूका अनुसार अमेरिकाबाट प्राप्त सहयोगले एचआईभी÷एड्स, मलेरिया तथा अन्य उपेक्षित रोगहरू विरुद्धको उपचार तथा रोकथाममा महत्वपूर्ण योगदान पु¥याएको थियो । ती क्षेत्रमा सहयोग पाएका देशहरूमा मृत्युदर ६५ प्रतिशतसम्म घटेको देखिएको छ ।



संयुक्त राष्ट्रसंघको एचआईभी कार्यक्रम (युएनएड्स) प्रमुख विनी ब्यान्यीमाले सहयोग कटौतीका कारण चार वर्षभित्र ६६ लाख नयाँ एचआईभी संक्रमण र ४२ लाख मृत्यु हुनसक्ने जानकारी दिनुभयो, जसमा तीन लाख बालबालिका पनि समावेश हुनेछन् । अमेरिकी सहयोग कटौतीपछि, फ्रान्स, जर्मनी, बेलायत लगायतका अन्य प्रमुख दातृ राष्ट्रहरूले पनि आफ्नो सहायता बजेट घटाउने घोषणा गरेका छन् । यसले हालको संकटलाई अझ गहिरो बनाउने विज्ञहरूको धारणा रहेको छ ।



स्पेनको सेविल्ला सहरमा हालै सम्पन्न अन्तर्राष्ट्रिय सहयोग सम्मेलनमा दर्जनौँ मुलुकका प्रतिनिधिहरूले सहभागिता जनाएका थिए । यद्यपि, संयुक्त राज्य अमेरिका भने सो सम्मेलनमा सहभागी भएन। सम्मेलनमा साझा प्रतिबद्धता दोहो¥याइएको घोषणापत्र जारी गरिएको भए तापनि, त्यसले कानुनी बाध्यता भने राख्दैन ।



यस अध्ययनले सामान्य नागरिकको सानो सहयोगबाट पनि ठूलो परिणाम हासिल गर्न सकिने देखाएको छ । एकजना अनुसन्धानकर्ताका अनुसार, अमेरिकी नागरिकहरूले दैनिक करिब १७ पैसा बराबर सहयोग गरिरहेका थिए, जुन वार्षिक रूपमा करिब ६४ अमेरिकी डलर हुन आउँछ । यस्तो सानो रकमले करोडौँ मानिसको जीवन जोगाउन सक्ने सम्भावना रहेको भन्दै, यदि नागरिकलाई यसको प्रभावबारे जानकारी गराइयो भने उनीहरू सहयोग जारी राख्न इच्छुक हुने सम्भावना उच्च रहेको उनले उल्लेख गरे ।

अमेरिकाको वैदेशिक सहयोग कटौतीले ४० लाखभन्दा बढी मानिसको ज्यान जान सक्ने प्रक्षेपण

एजेन्सी १७ असार, काठमाडौं । इजरायलसँग भएको १२ दिन लामो युद्धका क्रममा इरानमा कम्तीमा ९३५ जनाले ज्यान गुमाएको इरानी सरकारी सञ्चारमाध्यमले सोमबार जनाएको छ । युद्धविराम लागू भएको करिब एक सातापछि यो विवरण सार्वजनिक गरिएको हो । “सियोनवादी शासनद्वारा हाम्रो देशमाथि थालिएको १२ दिने युद्धको क्रममा हालसम्म ९३५ जना शहीदको पहिचान गरिएको छ,” न्याय परिषद्का प्रवक्ता असगर जहाङ्गीरलाई उद्धृत गर्दै सरकारी समाचार संस्था इरना ले जनाएको छ । मृतकमध्ये १३२ जना महिला र ३८ जना बालबालक रहेका छन् ।



इरानका अनुसार जुन १३ गते इजरायलले इरानका सैनिक शिविर, आणविक अनुसन्धान स्थल र आवासीय क्षेत्रहरूलाई लक्षित गरी बम आक्रमण शुरु गरेको थियो । ती आक्रमणमा उच्चपदस्थ सैनिक अधिकृतहरू र वैज्ञानिकहरूको मृत्यु भएको उल्लेख गरिएको छ । इरानले पनि जवाफी कारबाहीस्वरूप मिसाइल र मानवरहित विमान प्रयोग गरी इजरायलका प्रमुख सहरहरूमा आक्रमण गरेको थियो। इजरायली अधिकारीहरूका अनुसार ती कारबाहीमा २८ जनाको मृत्यु भएको थियो । दुवै देशबीच जुन २४ गते युद्धविराम लागू भएको हो ।

इजरायलसँगको १२ दिने युद्धमा इरानमा ९३५ जनाको मृत्यु

१७ असार, काठमाडौं । अमेरिकाद्वारा मध्य अमेरिकी निर्यातमाथि गरिएको भन्सार शुल्क अनुचित मात्र नभई क्षेत्रीय अर्थतन्त्रका लागि गम्भीर चुनौती बन्ने अर्थशास्त्रीले चेतावनी दिएका छन् । फाउन्डेशन फर द डेभलपमेन्ट अफ सेन्ट्रल अमेरिकाका अध्यक्ष डा. ओस्कार काब्रेराले यस कदमका कारण कृषि तथा वस्त्रजस्ता प्रमुख निर्यात क्षेत्रहरूमा प्रतिकूल असर पर्न सक्ने बताउनुभयो, जसले गर्दा सम्पूर्ण क्षेत्रको निर्यातमा करिब एक–दुई प्रतिशतको गिरावट आउने सम्भावना रहेको छ ।



उनले एल साल्भाडोरले मात्रै यस वर्ष करिब १०० मिलियन अमेरिकी डलर बराबरको आर्थिक क्षति व्यहोर्नुपर्ने अवस्था आउन सक्ने बताए ।यसबाहेक, आयातमा निर्भर खाद्यान्न, औषधि तथा अन्य अत्यावश्यक वस्तुहरूको मूल्यमा वृद्धि हुने सम्भावना रहेकाले आम नागरिकको दैनिक जीवनमा थप आर्थिक दबाब सिर्जना हुन सक्ने उनकोभनाइ छ। यसले मुद्रास्फीति समेत बढ्न सक्ने संकेत गरेको छ । 



डा. काब्रेराले मध्य अमेरिकी राष्ट्रहरूलाई अमेरिकी बजारमा निर्भरता घटाउँदै वैकल्पिक व्यापार साझेदारहरूको खोजी गर्न तथा दीर्घकालीन औद्योगिक नीतिहरू निर्माणमार्फत आर्थिक विविधीकरणको मार्ग अँगाल्न आग्रह गरेका छन् । “हामीले छोटो अवधिका व्यापारिक प्रभावको समाधान गर्दै दीर्घकालीन रूपमा उत्पादनशीलता, नवप्रवर्तन तथा उच्च मूल्य सिर्जना गर्ने औद्योगिक संरचना निर्माणतर्फ ध्यान दिन आवश्यक छ,” उनले भने ।

“अमेरिकी भन्सार शुल्कले मध्य अमेरिकी अर्थतन्त्रमा नकारात्मक असर पार्न सक्ने”

• योगेश आदी



मे १८ तारिख आइतबार बिहानको २:३९ बजे फोनको घण्टी बेस्सरी बज्यो । चकमन्न रातमा कतिबेर बजेपछि म ब्यूझिएछु हेक्का भएन । नचिनेको नम्बर थियो तर पनि सधैंव झैं उठाएँ । “म रेचल माउण्ट साइनाई हस्पिटल म्यानहयाटनबाट । म गुप्ता डंगोलको कोअर्डिनेटर हुँ । तँ गुप्ताको छोरा योगेश हो ?” भनेर एक्कै सासमा सोध्यो । मैले उत्साह र जिज्ञाशाको भाव दबाएर समान्य किसिमले “हो” मात्र भनें । “तेरो आमालाई ‘अर्गेन अफर’ छ । स्विकार्ने हो ? हो, भने छिटो भन्, तँसँग त्यतिधेरै निर्णय गर्ने समय खासै छैन” समेत भन्न भ्यायो । करिब २ हप्ताअघि पनि ६७ बर्षको महिलाको अफर आएर पनि तुरुन्तै ‘नमिल्ने भनेर’ हामीलाई निराश बनाईसकेको थियो । त्यसैले मलाई हर्ष वा बिस्मातको भावले खासै छुन सकेको थिएन । यद्यपि ८ बर्ष लामो डायलाइशिसको पिडा आमाले खेपेको देखेकोले मैले आशाको लामो श्वास फेरें । बिगत ६ बर्षदेखि नेपाल जान रोकिएको मेरो नेपाल मोहले अलिकति राहत महसुस् गर्यो ।



हप्ताको ३ पटक करिब ४ घण्टा लगाएर हातमा सर्जरी गरेर बनाएको ‘फिस्टुला’ मार्फत शरिर भरिको रगत मेसिनमा पठाउने र रगतको पानी/बिकार मेसिनले छानेर पुन: रगतलाई शरिरमा पठाउने प्रकृया (हेमोडायलाइसिस्) सजिलो जस्तो लागेपनि साह्रै पिडादायी हुन्छ । अत्यन्तै मोटो पाइपवाला दुइवटा सियोले दुईतिर घोचेर सुईले पटक पटक पोजिसन लिनुपर्ने भएकोले बिरामीको पिडादायी खपाई महसुस मात्र गर्दापनि सिरिङ्ग हुन्छ । पाईपमा रगत क्लग (जम) हुने । पुन: अर्को ठाउँमा घोच्नुपर्ने । बिरामीको प्रेशर र अक्सिजन एक्कासी घटेर कयौं पटक डायलाइसिस सेन्टरबाट अस्पतालमा कुदाउनु पर्ने घटना सामान्य जस्तै भइसकेको हुन्छ । यदाकदा डायलाइसिसकै क्रममा कयौं बिरामी घर नफर्केको दृष्य स्विकारेर नै यो सबै प्रकृया भइरहेको हुन्छ ।



खैर, मैले सोध्ने कुरा लाख थियो, सोच्ने करोड । तर केही सोध्नुअघि “हामी रेसिपेण्टले थाहा पाउनु पर्ने केही भए भन्नुस्” भनेर कोअर्डिनेटर रेचललाई अनुरोध गरें । उसले भन्यो “तेरो आमाको फाइलमा “हेप्सी” खुल्ला रहेछ । रेस, जेण्डर, कलरको पनि पाबन्दी रहेनछ अनि यो अफर अल्गरिदमले टप लिष्टमा भएकाहरुलाई पठाएको हो । यहाँ आएपछि मेरो नम्बरमा फोन गर । हामी पर्खिराको हुन्छौं” भन्यो । मलाई नेफ्रोलोजिष्टले (मृगौलाको डाक्टर) पहिले लिष्टमा राख्दा नै हेपाटाइटिस् सि आजकल कुनै समस्या होइन । ३ महिना औषधि खाए निको हुन्छ । मलाई ट्रान्सप्लाण्टपछि हेपाटोजिष्टले (कलेजोको डाक्टर) हेर्नेछ भन्ने ज्ञात थियो । ७ बर्ष पर्खाइको सूचिमा बस्दैगर्दा मैलेपनि धेरथोर यस बिषयमा अनुमान लगाउन सक्ने भइसकेको थिएँ ।



 शरिरको मुख्य मुख्य अंगहरुको बिशेषज्ञहरुले क्लियरेन्य दिएपछि मात्र रेनल ट्रानसप्लाण्ट (मृगौला प्रत्यारोपण) मा योग्य हुने भएकोले, सो गरिसक्दा मैले अवस्था अनुमान गरिसकेको थिएँ । उसको अनुसार हेप्सी भनेको हेपाटाइटिस् सी संक्रमित भन्न खोजेको हो । “अस्पतालको टिमले र मेडिकल साइन्सले गर्न मिल्ले भएर त भनेको होला नि !” भनेर भनें । उस्को कुरा अनुसार ४६ बर्षको पुरुषको मृगौंला रहेछ । उसैको एउटा मृगौला मेरो आमालाई प्रत्यारोपण गर्ने मोटमोटी जानकारी पाएँ । लिभिङ् डोनर (मृगौला दिने जिउँदो मान्छे) नहुने हामी जस्तो बिरामी र परिवारले लिष्टमा कुर्ने बाहेक बिकल्प नै हुँदैन । मैले परिवारको कसैलाई पनि नसोधि कोअर्डिनेटरलाई “हुन्छ म आमालाई लिएर अहिले नै आउँछु” भनेर भनें ।



एकछिन् किंकर्तव्यविमूढ भएँ । मेरो श्रीमती रमीले मलाई सहज बनाउन आमालाई उठाउन जानु भन्न थाली । मेरो बुवाआमाको कोठाको ढोका लक हुँदैन, त्यसैले मैले सिधै ढोका खोलेर आमाबुबालाई उठाएँ । बेलिबिस्तार लगाएँ । दुबै अकर्मण्य हुनु भो । लुगा लगाउनु छिटो भनें । म र रमी पनि तयार भयौं । मैले एम्बुलेन्स चाहिदैन भनिसकेको थिएँ त्यसैले हामी ४ जना करिब बिहानको सवा ३ बजेतिर मेरै गाडीमा निस्कियौं । २०७२ सालमा भुकम्पपछि आमाको मृगौंला खराब भएको आज ठ्याक्कै १० बर्षमा पालो आयो, अब सजिलो हुन्छ । अमेरिकाको अस्पताल गज्जब राम्रो हुन्छ । जस्ता आमालाई खुसी र हौसला मिल्ने गफ गर्दै करिव २५ मिनेटमा म्यानह्याटनको माउण्ट साइनाई हस्पिटल पुग्यौं ।



म आमाबुवा र रमीलाई छाडेर गाडी पार्किङ खोज्न थालें । ५ मिनेटपछि म पुग्दा रमी र बुवाले माथि लगेर भर्ना गरिसकेको रहेछ । आमाको मुटुको अब्लेशन (पाइप लगाएर धड्कन मिलाउने सर्जरी) र भल्भ रिपेयर गरि सकेकोले कार्डियोलोजिष्टले सबै चेक गर्यो । तर आमाको शरिरमा धेरै पानी देखियो किनकि डायलाइसिस् नगरेको २ दिन भइसकेोको थियो । आमाले ७ बर्षदेखि १ थोपा पनि पिसाब गर्नुभएको थिएन । डायलायसिस् गर्ने मेसिन नै आमाको किड्नि थियो । तत्कालै पानी निकाल्न त्यहीबेला नै डायलायसिस् गर्नुपर्ने भयो । करिव ८ बजेतिर प्रकृया सकेर ओआरमा (अपरेसन रुम) लग्यो ।



हामीलाई एनेस्थेसियोलोजिष्टदेखि सर्जन र नर्सहरुले थरिथरको जानकारी दिंदादिदै विहानको १० बजायो । आमालाई ओआरमा लगेपछि हामी एकैछिनको लागि घर फर्कियौं । करिव ४ घण्टा लामो सर्जरी भएछ । डाक्टरले फोन गरेर शल्यक्रिया सफल भएको जानकारी गराएपछि बुवा र म अस्पताल फर्कियौं । दिउँसोको ३ बजे आमालाई रिकभरीमा भेट्न बुबा र म गयौं । क्याथेटर (पिसाब वा रगत निस्कने पाइप) र आईभी (हातबाट औषधि दिने पाइप) लगाइएको सिथिल आमाको बन्द आँखा बिस्तारै खु्ल्यो । जन्मदै लिएर आएको पछाडि ढाडको मुनि हुने २ वटा किड्निलाई नचलाउँदो रहेछ । केवल आवश्यक नसाहरु र युरेटर (किड्निबाट मुत्र थैलीमा पिसाब जाने पाइप) मात्र छुटाएर नयाँ किड्निमा जोड्दो रहेछ । नयाँ किड्निलाई अगाडि तल्लो पेटनेर करिब ८ इन्च काटेर भित्र राख्दो रहेछ । सर्जनले अपरेसन राम्रो भयो । आमाले राम्रो किड्नि पाउनु भो भनेर हामीलाई वजनदार महसुल गराए । आमाले ७ बर्षपछि पिसाब गर्न थाल्नुभो । सुख्खा पिसाबको थैलीमा अब पिसब जम्मा हुन थाल्यो । पानी नखानु भनेर भनिरहनु पर्ने आमालाई अहिले पानी पिएकोपिएै गर्नु भनेर भनिरहनु पर्ने दिन आएको छ । बुबालाई सबै बुझाएँ । नेपालमा रञ्जना मामूलाई जानकारी गराएँ ।



५ दिनपछि अस्पतालबाट डिस्चार्ज गर्नुअघि डायटिसियन र फर्मासिष्टले पटक पटक के कति कसरी कहिले खाने इत्यादि सिकाइ रहन्थे । २ महिनासम्म हप्तामा २ पटक ल्याब र डाक्टर भिजिट हुँने सेड्यूल पाएँ । दिनमा १८ चक्की औषधि खानुपर्ने बतायो । एण्टी रिजेक्सनको २ चक्की औषधि चाहिँ जीवनभर खानुपर्ने रहेछ । अन्य एण्टी इन्फेसन, पेन मेडिकेशनहरु आवधिक रहेछ । पुरानो अन्य रोगको औषधि निरन्तर गर्दो रहेछ । २ हप्तापछि हेपाटोलोजिष्टले १० हप्ताको लागि हेप्सी (हेपाटाइटिस् सी) को मेडिकेशन शुरु गरायो । अब केही समयपछि किड्निदेखि ब्लाडरसम्म युरेटर भित्र राखेको स्टेन्ट निकालेपछि प्रकृया पुरा हुने रहेछ । एक दिन बिराएर एम्बुलेट (रातो बत्ति र साइरन नभएको) मा डायलायसिस सेन्टर जानुको बदलामा फलोअप र खानामा सावधानी अपनाउनु पर्ने जिम्मेवारी स्विकारेर हामी खुसी छौं ।

यसरी फेरिंदो रहेछ अमेरिकामा किड्नी

१२ असार, काठमाडौं । लेबनानको दक्षिणी क्षेत्रमा इजरायलले गराएका दुई छुट्टाछुट्टै हवाई आक्रमणमा हिजबुल्लाह समूहका दुई सदस्यको मृत्यु भएको छ। यो जानकारी स्थानिय सञ्चार माध्यम र सुरक्षा स्रोतहरूबाट प्राप्त भएको हो। लेबनानको आधिकारिक राष्ट्रिय समाचार संस्थाका अनुसार, इजरायली ड्रोनले दक्षिण लेबनानको बायत लिफ गाउँको पश्चिमी प्रवेशद्वारमा एउटा मोटरसाइकललाई लक्षित गरी आक्रमण गर्दा एक जनाको ज्यान गएको हो। 



त्यसैगरी अर्को घटनामा, शक्रा र बराचित गाउँहरूबीच सडक निर्माणका लागि प्रयोग भइरहेको एक बुलडोजरलाई अर्को ड्रोन आक्रमणले लक्षित गर्दा एक जनाको मृत्यु भएको सार्वजनिक स्वास्थ्य मन्त्रालयको आपत्कालीन स्वास्थ्य कार्य सञ्चालन केन्द्रले जनाएको छ।



लेबनानी सुरक्षाकर्मीले सिन्ह्वालाई दिएको जानकारीअनुसार, दुबै मृतकहरू हिजबुल्लाहसँग सम्बद्ध थिए। यी घटनाहरू इजरायल र हिजबुल्लाहबीच नोभेम्बर २७, २०२४ देखि लागू भएको युद्धविराम सम्झौताका बावजुद भएका हुन्। सो सम्झौताले गाजा क्षेत्रमा भएको युद्धपछि करिब एक वर्ष लामो संघर्ष अन्त्य गराएको थियो। यद्यपि, इजरायली सेनाले हिजबुल्लाहबाट हुने सम्भावित खतरा हटाउने उद्देश्यले छिटपुट रूपमा लेबनानमा आक्रमण जारी राखेको दाबी गर्दै आएको छ।

लेबनानमा इजरायली हवाई आक्रमणबाट हिजबुल्लाहका दुई सदस्यको मृत्यु

एजेन्सी १२ असार, अमेरिकी अर्थतन्त्र सन् २०२५ को पहिलो तीन महिनामा अघिल्लो अनुमानभन्दा बढी घटेको सरकारी तथ्याङ्कले देखाएको छ । अमेरिकी वाणिज्य विभागले बिहीबार सार्वजनिक गरेको विवरणअनुसार, पहिलो त्रैमासिकमा कुल गार्हस्थ उत्पादन (जीडीपी) वार्षिक दरमा ०.५ प्रतिशतले घटेको हो । यसअघि ०।२ प्रतिशतको गिरावट हुने अनुमान गरिए पनि हालको तथ्याङ्कले त्यसलाई परिमार्जन गर्दै सङ्कुचन अझ गहिरो भएको देखाएको छ। गत वर्षको अन्तिम त्रैमासमा अमेरिकी अर्थतन्त्र २.४ प्रतिशतले वृद्धि भएको थियो ।



जीडीपी घट्नुमा उपभोग खर्च र निर्यात अपेक्षाभन्दा कमजोर हुनु मुख्य कारण मानिएको छ। साथै, राष्ट्रपति डोनाल्ड ट्रम्पले पुनः कार्यभार सम्हालेपछि लगाइएका व्यापक भन्सार शुल्कका कारण आयातमा तीव्र वृद्धि भएको छ । व्यापारिक साझेदारहरूबाट आयातमा लाग्ने नयाँ कर लागू हुनुअघि व्यापारीहरूले ठूलो मात्रामा सामग्री आयात गरी भण्डारण गरेकाले यो असर देखिएको हो ।



जीडीपीको गणनामा आयात नकारात्मक रूपमा गनिन्छ, जसका कारण सरकारी खर्चमा गिरावट र उपभोगमा कमजोरीसँगै समग्र अर्थतन्त्रमा घटावट देखिएको हो । वाणिज्य विभागका अनुसार, हालको परिमार्जित अनुमानले उपभोग खर्च र निर्यातमा गिरावट देखाएको छ, यद्यपि आयातको गिरावटले केही हदसम्म त्यसको असरलाई न्यून तुल्याएको छ ।



हाल अमेरिकी प्रशासनले अधिकांश व्यापारिक साझेदारहरूबाट आउने सामानमा १० प्रतिशत भन्सार कर घोषणा गरिसकेको छ, जुन अझै कार्यान्वयनको चरणमा पुगेको छैन । तर जुलाईमा सो निर्णय कार्यान्वयन हुने सम्भावना भएकाले बजारमा अनिश्चितता बढेको छ । राष्ट्रपति ट्रम्पले स्टिल, एल्युमिनियम र सवारीसाधन आयातमा समेत उच्च कर लगाएका छन् । 



यस्ता कदमहरूले बजारमा अस्थिरता ल्याउनुका साथै आपूर्ति प्रणालीमा बाधा र उपभोक्ताहरूको मनोबलमा गिरावट ल्याएको अर्थविद्हरूको भनाइ छ । हालका लागि नीति निर्माताहरूले गर्मीयामभर आर्थिक तथ्याङ्कहरू नजिकबाट विश्लेषण गरिरहेकाले आगामी नीतिमा त्यसको असर देखिने अनुमान गरिएको छ ।

अमेरिकी अर्थतन्त्रमा पहिलो त्रैमासमा अपेक्षाभन्दा ठूलो गिरावट

एजेन्सी १२ असार, मेक्सिकोको गुआनावाटो राज्यस्थित इरापुआटो शहरमा मंगलबार राति एक घरमा सशस्त्र समूहद्वारा गरिएको आक्रमणमा १० जनाको ज्यान गएको पुष्टि गरिएको छ । पीडितहरूमध्ये केही बालबालिका पनि रहेका छन् । नगरपालिकाले जारी गरेको विज्ञप्तिमा केही व्यक्तिहरू घाइते भएको र उनीहरूको उपचार भइरहेको जनाइएको छ।



राष्ट्रपति क्लाउडिया शेइनबाउमले बिहानको पत्रकार सम्मेलनमा घटनाप्रति गहिरो दुःख व्यक्त गर्दै यसलाई ‘निन्दनीय’ भन्दै दोषीको पहिचान र कारबाहीका लागि अनुसन्धान सुरु गरिएको जानकारी दिए । गुआनावाटो राज्य, जुन औद्योगिक केन्द्र र प्रमुख पर्यटकीय गन्तव्यको रूपमा चिनिन्छ, पछिल्ला वर्षहरूमा आपराधिक गिरोहबीचको हिंसाले गम्भीर असर पारेको छ । सरकारी तथ्यांकअनुसार, गत वर्ष राज्यभित्र तीन हजार भन्दा बढी हत्या भएका थिए ।



स्थानीय सुरक्षासम्बन्धी निकायहरूका अनुसार यस क्षेत्रमा सान्ता रोजा डे लीमा गिरोह र जलिस्को न्यू जेनेरेशन कार्टेलबीचको द्वन्द्व प्रमुख कारण मानिएको छ । सन् २००६ यता लागूऔषधसँग सम्बन्धित हिंसात्मक घटनाहरूले मेक्सिकोमा करिब चार लाख ८० हजार जनाको ज्यान लिइसकेको छ भने एक लाखभन्दा दुई बढी व्यक्ति हालसम्म बेपत्ता छन् ।

मेक्सिकोमा हिंसात्मक घटना : १० जनाको मृत्यु

१२ असार, काठमाडौं । इजरायलका रक्षामन्त्री इजरायल काट्जले बुधबार इरानको केन्द्रीय बैंकलाई ‘आतङ्कवादी सङ्गठन’ घोषणा गरेका छन् । यो कदम इरान समर्थित उग्रवादी समूहहरूलाई आर्थिक सहयोग रोक्ने उद्देश्यले लिइएको र दुई शत्रुबीच युद्धविराम लागू भएको एक दिनपछि आएको बताइएको छ ।



 “मन्त्री काट्जले इरानको केन्द्रीय बैंक, दुई अतिरिक्त इरानी बैंक र एक इरानी सशस्त्र बल सम्बद्ध कम्पनीलाई आतङ्कवादी सङ्गठनका रूपमा घोषणा गर्ने विशेष आदेशमा हस्ताक्षर गरे । उनको कार्यालयको विज्ञप्तिमा भनिएको छ, “इरान विरुद्ध इजरायलको व्यापक अभियानको हिस्सा भएको यो कदमको उद्देश्य इरानी शासनको आतङ्कवादी वित्तपोषण प्रणालीको मुटुलाई लक्षित गर्नु हो, जसले मध्यपूर्वभर आतङ्कवादलाई वित्त पोषण, हतियार र निर्देशन दिन्छ ।”



लामो समयदेखिका शत्रुहरू इरान र इजरायलले मङ्गलबार १२ दिनको जवाफी आक्रमण समाप्त गर्दै युद्धविराममा सहमति जनाएका थिए । दुई पक्ष दशकौँदेखि छायाँ युद्धमा फसेका छन् । इजरायलले सन् २०२३ अक्टोबरदेखि गाजा पट्टीमा हमाससहित यस क्षेत्रका धेरै इरान समर्थित समूहसँग लडिरहेको छ । इजरायलले जुन १३ मा सुरु भएको आफ्नो बमबारी अभियानको उद्देश्य इरानलाई आणविक हतियार प्राप्त गर्नबाट रोक्नु रहेको बताएको थियो । 



आणविक हतियार प्राप्त गर्ने महत्त्वाकांक्षालाई तेहरानले लगातार अस्वीकार गर्दै आएको छ । “हामीले एउटा महत्त्वपूर्ण चरण सम्पन्न गरेका छौँ तर इरान विरुद्धको अभियान समाप्त भएको छैन । हामी हालको उपलब्धिहरूका आधारमा नयाँ चरणमा प्रवेश गरिरहेका छौँ”, इजरायली सेनाका प्रमुख इयाल जमीरले मङ्गलबार एक विज्ञप्तिमा भने ।

इजरायलद्वारा इरानको केन्द्रीय बैंकलाई ‘आतङ्कवादी सङ्गठन’ घोषणा

एजेन्सी ११ असार, काठमाडौं । तेहरानले कतारमा रहेको अमेरिकी सैन्य बेसमा सीमित बदलामूलक मिसाइल आक्रमण गरेपछि इजरायल र इरानले मङ्गलबार अमेरिकी राष्ट्रपति डोनाल्ड ट्रम्पद्वारा प्रस्तावित युद्धविराम योजना स्वीकार गरेका छन् । युद्धविरामले मध्यपूर्वमा उथलपुथल मच्चाएको १२ दिने युद्धको अन्त्य गर्नेछ । दुवै पक्षले सम्झौता स्वीकार गर्नुअघि तेहरानले इजराइललाई लक्षित गरी अन्तिम मिसाइल आक्रमण गरेपछि मङ्गलबार बिहान कम्तीमा चार जनाको मृत्यु भएको थियो भने इजरायलले बिहान हुनुअघि इरानभरका ठाउँहरूलाई लक्षित गरेर हवाई आक्रमण गरेको थियो ।



इजरायलका प्रधानमन्त्री बेन्जामिन नेतान्याहुले ट्रम्पसँगको समन्वयमा इरानसँग द्विपक्षीय युद्धविराम गर्न इजरायल सहमत भएको बताए । नेतान्याहुले सोमबार राति इजरायलको सुरक्षा क्याबिनेटलाई इरानको आणविक र ब्यालिस्टिक मिसाइल कार्यक्रमको खतरा हटाउन लगायत इरान विरुद्धको १२ दिने अपरेसनमा इजरायलले आफ्ना सबै युद्ध लक्ष्यहरू हासिल गरेको बताए । इजरायलले इरानको सैन्य नेतृत्व र धेरै सरकारी साइटहरूलाई पनि क्षति पुर्‍याएको र तेहरानको आकाशमा नियन्त्रण हासिल गरेको उनले बताए ।



 “इजरायलले युद्धविरामको कुनै पनि उल्लङ्घनको कडा जवाफ दिनेछ”, उनले भने । इरानी सहरहरूमा भारी इजराइली हमलाहरू बिहान ४ बजे (स्थानीय समय) को केही समय अघिसम्म जारी रहेको थियो । त्यसपछि इरानी आक्रमणले इजराइलीहरूलाई सूर्योदय हुँदा बम आश्रयमा हतारमा पठायो । इरानी आक्रमणमा कम्तीमा चार जनाको मृत्यु र आठ जना घाइते भएको इजराइलको मागेन डेभिड आदोम (एमडिए) उद्धार सेवाले बताएको छ ।



इरानले आफ्ना आक्रमणहरू रोक्नका लागि समयसीमा पार गरेको एक घण्टाभन्दा बढी समयपछि ट्रम्पले ट्रुथ सोसलमा लेखेका छन्, “युद्धविराम अब प्रभावमा छ । कृपया यसलाई उल्लङ्घन नगर्नुहोस् ।’इरानी राज्य टेलिभिजनले युद्धविराम ७ः३० बजे (स्थानीय समय) मा लागू भएको तर इरानी अधिकारीहरूले ट्रम्पको घोषणापछि कुनै टिप्पणी नगरेको बताएको छ । केही घन्टाअघि इरानका शीर्ष कूटनीतिज्ञले देश हवाई आक्रमण रोक्न तयार रहेको बताएका थिए ।



“अहिलेसम्म कुनै पनि युद्धविराम वा सैन्य कारबाहीको अन्त्यमा कुनै ‘सम्झौता’ भएको छैन”, इरानी विदेशमन्त्री अब्बास अराघचीले एक्समा एक पोस्टमा लेखेका छन्, “यद्यपि इजरायली शासनले इरानी जनता विरुद्धको आफ्नो अवैध आक्रमण तेहरान समय बिहान ४ बजे भन्दा पछि रोक्छ भने, हामीसँग पछि हाम्रो प्रतिक्रिया जारी राख्ने कुनै मनसाय छैन । हाम्रो सैन्य कारबाही बन्द गर्ने अन्तिम निर्णय पछि गरिनेछ ।”

इजरायल र इरानद्वारा युद्धविराम स्वीकार, १२ दिने युद्ध थामियो

१० असार, काठमाडौं । इजरेलसँग युद्धविरामबारे सहमति भएको अस्वीकार गर्दै इरानले अमेरिकी राष्ट्रपति डोनल्ड ट्रम्पको दाबी विपरीत टिप्पणी गरेको छ। इरानी विदेशमन्त्री अब्बास अराग्चीले अहिलेसम्म सैन्य कारबाही रोक्ने कुनै सहमति नभएको भनेका छन् – तर यदि इजरेलले इरानमाथिको हमला रोकेको खण्डमा इरानले थप सैन्य कारबाही नगर्ने उनले बताए। उनको यो भनाइ आउनु केही मिनेट अगाडि तेहरानमा शक्तिशाली विस्फोटहरू भएका थिए अनि त्यहाँको आकासमा लडाकू विमानहरू उडिरहेका थिए।



अराग्चीले उनको देशले अन्तिम मिनेटसम्म इजरेललाई सजाय दिन जारी राख्ने बताए। तर इजरेलभन्दा कैयन् घण्टा अगाडि नै इरानले आफ्ना तर्फबाट आक्रमण रोक्ने पनि उनले जनाएका थिए। सामाजिक सञ्जालमा राखिएको पोस्टमा ट्रम्पले यो चरणबद्ध युद्धविराम केही घण्टामै लागु हुने भनेका थिए। ट्रम्पले दिएका जानकारी अनुसार आरम्भमा इरानले युद्धविराम गर्नेछ। त्यसको १२ घण्टापश्चात् इजरेलले उसका सैन्य कारबाही रोक्नेछ। तर पहिले दुवै देशले तिनले थालिसकेका अन्तिम सैन्य कारबाहीहरू सम्पन्न गर्ने उनले बताएका थिए।



अहिले इजरेलले अभूतपूर्व शक्तिका साथ इरानमा निसानाहरूमा प्रहार गरिरहेको त्यहाँका रक्षामन्त्रीले बताएका थिए। इरानले चाहिँ इजरेलको तेल अभिभ सहर नजिकै रहेको रमात गान नगरबाट मानिसहरूलाई अन्यत्र जान चेतावनी दिएको थियो। राष्ट्रपति ट्रम्पका अनुसार २४औँ घण्टाको अन्त्यपछि यो युद्ध आधिकारिक रूपमै टुङ्गिनेछ। 



राष्ट्रपति ट्रम्पले युद्धविरामको घोषणा भएको दाबी गर्नुभन्दा केही घण्टा अगाडि इरानले कतारस्थित अमेरिकी सैन्य अखडामा क्षेप्यास्त्र प्रहार गर्दै त्यसलाई उसको परमाणु केन्द्रहरूमा अमेरिकाले गरेको हमलाको शक्तिशाली जवाफ भनेको थियो। इरानी हमलामा कुनै हताहती नभएको कतारले जनाएको छ। ट्रम्पले पनि त्यसको पुष्टि गरे। केही घण्टापश्चात् कतारले उसको हवाई क्षेत्र खुला गरेको थियो। कतार, अन्य खाडी राष्ट्र तथा राष्ट्रसङ्घ सबैले उक्त इरानी कारबाहीको निन्दा गरेका थिए। बीबीसीको सहयोगमा

इरान भन्छ : ट्रम्पको दावि झुटो हो

१० असार, काठमाडौं । इरानबाट सोमबार कतारको राजधानी दोहा नजिकै रहेको एक महत्त्वपूर्ण सैन्य अड्डातर्फ मिसाइल प्रहार गरिएको थियो। तर, कतारको सुरक्षा संयन्त्रले ती मिसाइलहरू समयमै खसाल्न सफल भई जनजीवनमा कुनै क्षति नहोस् भन्ने सुनिश्चित गरेको छ। 



कतार सरकारका प्रवक्ता तथा प्रधानमन्त्रीका सल्लाहकार माजिद बिन मोहम्मद अल-अन्सारीले विज्ञप्ति जारी गर्दै यो आक्रमणलाई कतारको सार्वभौमिकता, हवाई क्षेत्र तथा अन्तर्राष्ट्रिय कानुनहरूको गम्भीर उल्लंघन भन्दै गहिरो चिन्ता व्यक्त गरे । उनले यस प्रकारका कार्यहरूले क्षेत्रीय स्थायित्वमा नकारात्मक असर पार्न सक्ने भन्दै तुरुन्तै शान्तिपूर्ण संवादमा फर्कन आग्रह गरे ।



 उनका अनुसार, अल उदीद सैन्य अड्डाबाट सुरक्षाका सबै आवश्यक कदमहरू अपनाउँदै समयमै सैनिक र कर्मचारीहरूको सुरक्षित स्थानान्तरण गरिएको थियो। यस आक्रमणबाट कुनै पनि व्यक्ति घाइते वा हताहत भएको विवरण नभएको पुष्टि गरिएको छ। 



इरानको इस्लामिक रिभोल्युसनरी गार्ड कर्प्स (आइआरजीसी) ले यस मिसाइल अभियानको जिम्मेवारी लिँदै उक्त कार्यलाई अभिनन्दनको विजय नाम दिएको छ। उनीहरूले इराक र कतारमा रहेका अमेरिकी सैन्य अड्डाहरूलाई लक्ष्य गरिएको बताएका छन्। आइआरजीसीले अल उदीद अड्डालाई पश्चिम एसियामा अमेरिकी वायुसेनाको मुख्य केन्द्र को रूपमा उल्लेख गरेको छ।



इरानले आफ्नो राष्ट्रिय स्वाधीनता, भूभागीय अखण्डता र सुरक्षामा भएको कुनै पनि हस्तक्षेपको जवाफ दिन आफू बाध्य हुने स्पष्ट पार्दै आएको छ। यो प्रहार अमेरिकी पक्षबाट शनिबार इरानका तीनवटा परमाणु केन्द्रमा गरिएका हवाई आक्रमणको प्रतिशोधस्वरूप गरिएको बताइएको छ। यसबीच, खाडी क्षेत्रका विभिन्न मुलुकहरूले सुरक्षाको दृष्टिले हवाई मार्ग अस्थायी रूपमा बन्द गरेका छन्। 



कतार र संयुक्त अरब इमिरेट्सले आक्रमण हुनुअघि नै आकाश मार्ग बन्द गरिसकेका थिए भने बहराइन र कुवेतले पनि सोमबार आंशिक हवाई मार्ग बन्दको घोषणा गरेका छन्। कतारको अल उदीद सैन्य अड्डा मध्यपूर्व क्षेत्रका लागि अमेरिकी तथा साझेदार राष्ट्रहरूको एक प्रमुख सैन्य आधार हो, जहाँ हजारौं सैनिकहरू तैनाथ छन्।

अमेरिका

Vishwa Sandesh Newspaper Inc.

Address

USA:

Nepal:

Contact Information

Email:

Phone: