बिष्णु सिंह, न्युयोर्क

ट्रम्प प्रशासनले हालै नेपाल र तिब्बतलाई दशकौंदेखि युएसएड मार्फत दिदै आएको अमेरिकी आर्थिक सहायता अकस्मात बन्द गर्दै युएसएड कार्यालय नै बन्द गरिदिनाले यी मुलुकको आर्थिकस्थिति तहसनहस हुन् पुगेकोबारे अमेरिकी सिनेटरहरु लगायत बिभिन्न नेपाली र तिब्बती संघ संस्थाहरुको ध्यानाकर्षण भएको छ।

गत सन् २०२४ मा नेपाललाई १२३.८ मिलियन अमेरिकी डलर सहायता दिने निर्धारण गरिएको थियो। यसबाट २१. ५८ मिलियन डलर मातृ शिशु कल्याण तथा परिवार नियोजन कार्यक्रम, कृषिको बिकासका लागि १७. ९८ मिलियन, बातावरण संरक्षणको लागि ११ .६६ मिलियन डलर , एड्स रोकथामको लागि ८. ६ मिलियन , शिक्षा क्षेत्रको लागि ५ .२८, खानेपानी तथा सरसफाईको लागि र त्यस्तै अन्य क्षेत्रको लागि रकम बिनियोजन गरिएको थियो। तर अहिले ती सबै कार्यक्रमहरु स्थगित हुन् पुगेका छन। नेपालमा दिएको सहायतामा निकै भ्रष्टाचार भएको भन्दै ट्रम्प प्रशासनले केही समय अगाडि आक्षेप पनि लगाएको थियो। अमेरिका नेपाल सम्वन्ध ७ दशक लामो रहेको छ।

त्यस्तै तिबेतियनहरुको आत्मनिर्भर कार्यक्रमको लागि ७ मिलियन डलर, तिबेतियन केन्द्रीय प्रशासान दिगो बिकासका लागि २. ८९ मिलियन डलर, तिबेतियन सामुदायिक बिकासको लागि ९ मिलियन डलर, तिबेतियन संस्कृति संरक्षणको लागि ७. ३२ मिलियन पनि रोकिएको छ। यसरी नेपाल र तिबेतियनको लागि दिदै आएको सहायता अकस्मात रोकिनाले यिनको आर्थिक गतिबिधि क्षत विक्षत हुन पुगेको छ।
अहिले सहायता रोकिनाले नेपालको स्वास्थ,शिक्षा, कृषि, आधारभूत संरचना र बिभिन्न जनमुखी कार्यक्रमहरुमा निकै ठुलो असर परिरहेको छ। यसैलाई मध्ये नजरमा राखेर अप्रिल २ मा अमेरिकी सिनेटर चार्लस् शुमरले एक बिज्ञप्ति नै जारि गरेर अमेरिकी सहायता अमेरिका तथा नेपाल र तिब्बेतीहरुको हित अनुकुल हुने गरि पुन: चालु गर्न ट्रम्प प्रशासनसंग जोडदार माग गरेका छन।
त्यस्तै गरि असेम्बली सदस्य स्टिवन रागाले पनि नेपालला दिदै आएक्रो आर्थिक सहायत कटौति गरिएकोमा घोर भर्त्सना गरेका छन। अमेरिकामा रहेका नेपाली अमेरिकी परिवारहरुलाई चित्त नदुखाउन उनले ट्रम्प प्रशासनसंग अमेरिकी सहायता पुन: चालु गर्न जोड्दार माग गरेका छन।

असेम्बली सदस्य राजकुमारले पनि युऎसएड सहायता पुन चालु गर्न माग गरेका छन। त्यस्तै अर्की असेम्बली सदस्य जुलिया वनले पनि कटौति गरिएका जनमुखी कार्यक्रमहरुले हिमाली परिवारहरुको जीवन रक्षाको आघात पुग्ने भन्दै क्षमता प्रवर्धन विभागको एकतर्फी निर्णनयको भर्त्सना गरेकी छिन। उनले संघीय रुपमा यो सहायता कटौति बिरुद्द लाग्ने उद्घोष गरेकी छिन।

त्यस्तै अर्का डिस्ट्रिक्ट २५ असेम्बली सदस्य सेखर कृशननले आफ्नो चुनाव क्षेत्रमा नेपाल र तिबेतियन समुदायका सदस्यहरु भएको र तिनलाई आफ्नो मुलुको जनताले कठिनाई भोग्न परिरहेको बारे चिन्तित भएको भन्दै कटौति भएका कार्यक्रम पुन: संचालन गराउन माग गरेका छन।
त्यस्तै जिपिके फ़ाउण्डेशनर दिलकुमारी केसी मेमोरियल फ़ाउण्डेशनले पनि नेपाललाई दिदै आएको सहयात् पुन: चालु गर्न जोडदार माग गरेका छन।
त्यस्तै गरि कानुन व्यवसायी खगेन्द्र जिसीले यदि अमेरिकाले सहायता चालु नगरे नेपालीहरुले चीनको सहयात खोज्ने र अमेरिकाले नेपालको सहयोग गुमाउने गुञ्जायश रहने जिकिर गरेका छन।
त्यस्तै माईनोरिटी ईमपावर कम्युनिटिका निर्देशक श्रीया तुलाधरले रोकिएका कार्यक्रमहरुले दिर्घकालिन असर पर्ने जिकिर गर्दै सहायता जारि राख्न माग गरेकी छन।
त्यस्तै न्युयोर्क तिवेतियन सेवा केन्द्रका तेञ्जिङ्ग दाक्तेना र तिवेतियन सामुदायिक नेता तेन्जिंग छ्यान्गले पनि कार्यक्रमहरु स्थगित हुनाले दिर्घाकालिन असर पर्ने भन्दै पुन चालु गर्न जोडदार माग गरे।

त्यसैगरि तिवेतियन फण्डका अध्यक्ष बब एण्डर्सनले अमेरिकी सहायता बन्द हुनाले असंख्य नेपाली र भारतमा रहेका तिबेतियनहरुलाई असर पर्ने र उनीहरुको पुर्णरुपमा बिकास अवरुद्ध हुने भन्दै सहायता जारि राख्न ट्रम्प प्रशासनसंग अनुरोध गरेका छन।